„Gdybym wcześniej wiedziała o nim to, co wiem teraz, nigdy nie bylibyśmy razem”. „Zmieniła się, nie poznaję jej”. Takie myśli wielu osobom przychodzą do głowy na pewnym etapie związku. Początkowa faza to szczęście, wzajemne zrozumienie i podziw. Raczej on nie mówi jej wtedy, że ceni sobie ciszę i spokój do tego stopnia, że robi się agresywny, jeśli ktoś mu przeszkadza. Albo ona jemu, że lubi flirtować z mężczyznami i nie zrezygnuje z tego, czy mu się to podoba czy nie. Dopiero kiedy upływają kolejne miesiące i lata codziennego życia, kamuflowane lub umniejszane osobiste upodobania wychodzą na światło dzienne. Partnerzy przestają się kontrolować i wracają na wydeptane kiedyś ścieżki.
Każdy ma zaprogramowane w dzieciństwie sposoby bycia z drugim człowiekiem. Najbardziej niszczące są wczesnodziecięce nieadaptacyjne schematy. Działanie za pomocą automatycznych myśli, a tym samym emocji i zachowań, które zdarza się nawet osobom niewychowanym w rodzinie dysfunkcyjnej, także może spowodować kłopoty w związku. Jeśli ona z domu rodzinnego wyniosła przekonanie, że mężczyzna musi zawsze ustąpić kobiecie, czeka, aż to on wyciągnie rękę do zgody po kłótni w jakiejś nieistotnej sprawie. Jednocześnie odczuwa gniew (nie odzywa się, a powinien), smutek (pewnie mnie już nie kocha) i lęk (no i co teraz będzie?).
Na temat źródeł konfliktów, zdrad i wielu innych problemów, które niszczą więź i intymność, powstało wiele poradników, książek, stron internetowych, portali społecznościowych, a nawet filmów. Są one odpowiedzią na ludzkie poszukiwanie recepty na to, jak żyć w stałej relacji. Tymczasem w lepszym zrozumieniu mechanizmów wzajemnego funkcjonowania najlepiej może pomóc określenie siebie samego i swojego partnera – nazwanie swoich upodobań i stylów bycia, poznanie genezy automatycznych zachowań.