Tango psyche i somy
Psychologia: dlaczego uczy o psychice, a pomija fizyczność
Wszelkie psychiczne przeżycia i aktywności – emocje, myśli, intencje – są zakorzenione w ciele lub w nim się wyrażają. Emocje są fundamentalnie cielesne – kiedy zdarza się nam coś przykrego lub przyjemnego, zmienia się tempo pracy naszych serc, napięcie mięśni, szerokość źrenic. Myślenie jest przetwarzaniem informacji gromadzonych dzięki zmysłom – oczom, uszom, wrażliwym na otoczenie opuszkom palców. To nogi niosą nas tam, dokąd dojście zaplanowaliśmy, a usta wypowiadają słowa wyrażające subtelne uczucia. Nawet najbardziej wzniosłe ludzkie idee, wynikające z zaawansowanych procesów psychicznych, takich jak twórczość czy współczucie, powstają dzięki ciałom, które umożliwiają także ich artykułowanie, wcielanie w życie.
Psychologia bezcielesna
Choć psychologowie jak mało kto powinni zdawać sobie sprawę ze ścisłych związków psyche z somą, czyli ciałem, często je ignorują. Nawet zjawiska, w których związki te są ewidentne, takie jak stres – mogący prowadzić do niekorzystnych zmian w mózgu czy chorób nowotworowych – potrafią opisywać i leczyć, koncentrując się wyłącznie na sferze mentalnej. Wiele psychologicznych koncepcji traktuje człowieka jako istotę psychiczną, ewentualnie także kulturowo-społeczną bądź duchową, jego wymiaru fizycznego nie dostrzegając albo traktując jak mało znaczące tło. Przykładem może być teoria schematów Ja sformułowana przez prof. Hazel Rose Markus z Uniwersytetu Stanforda. Zgodnie z nią ludzką psychikę i zachowania kształtuje kultura, m.in. budujące ją przekonania religijne i instytucjonalne praktyki. Teoria Markus charakteryzuje wpływ, jaki kultura wywiera na stosunek człowieka do samego siebie i innych ludzi – od których może on czuć się odrębny i niezależny, co jest typowe dla przedstawicieli Zachodu, lub z którymi może czuć się ściśle połączony, co jest właściwe dla osób żyjących na Wschodzie.