Mamy głos, czyli jak to jest, że homo sapiens to jedyny gatunek komunikujący się za pomocą mowy
Dlaczego homo sapiens mówi
Artykuł ukazał się w „Ja My Oni” tom 23. „Jak się dogadać”. Poradnik dostępny w Polityce Cyfrowej i w naszym sklepie internetowym.
***
Mówimy. Słyszymy. Widzimy. Każda z tych czynności umożliwia jakąś łączność ze światem, ale dopiero prawidłowe łączne funkcjonowanie wszystkich trzech zapewnia podstawę komunikacji społecznej i buduje w umysłach kompletny obraz tego, co nas otacza.
Funkcjonalność zmysłów
Biologia mowy, która leży u podstaw komunikowania się z otoczeniem, nie zależy tylko od artykulacji głosek, z których budujemy słowa i zdania. – Wszystko odbywa się na poziomie ośrodkowego układu nerwowego, gdzie znajdują się centra mowy, słuchu i wzroku – wylicza dr Agata Szkiełkowska kierująca Kliniką Audiologii i Foniatrii w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetanach koło Warszawy.
Z punktu widzenia biologii głos powstaje w krtani, ale jest on czymś innym niż mowa i język, którym się posługujemy. Jest nośnikiem mowy. Zwierzęta też mają krtań, lecz mimo wydawania głosu nie potrafią mówić. Mowa zaliczana jest do wyższych zdolności intelektualnych, jakie przynależą wyłącznie ludziom, polega na tworzeniu wypowiedzi słownych oraz na ich rozumieniu. Dzięki tym dwóm czynnościom człowiek odróżnia się od innych ssaków i może się porozumiewać językowo.
– Tworzenie wypowiedzi słownych zaczyna się w mózgu, bo tu musi najpierw powstać ich plan – wyjaśnia dr Szkiełkowska. Dlatego źródeł mowy w sensie biologicznym trzeba szukać w ośrodkowym układzie nerwowym, gdzie analizowane są bodźce słuchowe i wzrokowe oraz gdzie znajdują się obszary językowe odpowiedzialne za ekspresję języka i jego rozumienie (tzw.