Czy można się zarazić paranoją?

Dr hab. n. med. Marek Krzystanek o obłędzie udzielonym, czyli zaraźliwości pewnych stanów psychicznych.

Leszek Zych/Polityka Dr hab. n. med. Marek Krzystanek

Artykuł ukazał się w „Ja My Oni” tom 28. „O niezwykłych zdolnościach umysłu”. Poradnik dostępny w Polityce Cyfrowej i w naszym sklepie internetowym.

***

Monika Stelmach: – Jedna osoba ma paranoję, druga przejmuje od niej te same niemożliwe lub nieprawdziwe przekonania. To możliwe?
Marek Krzystanek: – To tzw. obłęd udzielony. Dochodzi do niego najczęściej pomiędzy dwiema osobami pozostającymi ze sobą w bliskiej relacji – np. spokrewnionymi, a także w związku uczuciowym. Za pierwszy psychiatryczny opis tego zjawiska uznaje się publikację angielskiego lekarza Williama Harveya z 1651 r., dotyczącą zaburzeń urojeniowych u bliźniaczek.

Czy zarazić się może ktoś, kto wcześniej nie miał żadnych zaburzeń psychicznych?
Tak. Osoba przejmująca system urojeniowych przekonań jest zwykle pod silnym wpływem autorytetu tego, od którego owe sądy „zapożycza”. Może to być związane z dominacją intelektualną, osobowościową, charyzmą, umiejętnościami manipulowania czy wzbudzaniem zaufania i podziwu. Oczywiście mogą się także spotkać dwie osoby urojeniowe. Wtedy pod wpływem strony dominującej u jednej z nich zmienia się treść jego paranoi. Do indukowanych zaburzeń urojeniowych dochodzi też zwykle w dość specyficznych warunkach izolacji społecznej, kiedy trudno zweryfikować błędne sądy.

Dlaczego zdrowa osoba przejmuje czyjeś urojenia?
Natura powstawania urojeń jest złożona.