Klasyki Polityki

Klops z jajem

Klops z jajem. Co nauka wie o bliźniętach jednojajowych?

Bracia Kaczyńscy, jeszcze do niedawna w duecie rządzący IV RP (tu jako mali aktorzy). Wpływ pokrewieństwa na sprawowanie władzy od dawna fascynuje uczonych. Bracia Kaczyńscy, jeszcze do niedawna w duecie rządzący IV RP (tu jako mali aktorzy). Wpływ pokrewieństwa na sprawowanie władzy od dawna fascynuje uczonych. Witold Rozmysłowicz / PAP
Na ogół poglądy ludzi wynikają z ich drogi życiowej, przemyśleń, doświadczeń – otoczenia, w którym się wychowywali i dorastali. Czy mogą wynikać również z ich pokrewieństwa genetycznego?
Remus i Romulus, mityczni założyciele RzymuCorbis Remus i Romulus, mityczni założyciele Rzymu

Bliźnięta jednojajowe to fascynujący eksperyment przyrody, który u człowieka zdarza się mniej więcej cztery razy na tysiąc porodów. Zapłodniona komórka jajowa rozwija się w zarodek, ale ten, zamiast dać początek jednemu organizmowi, po paru dniach dzieli się na dwa zarodki potomne i każdy z nich rozwija się niezależnie w osobny organizm. W efekcie takie bliźnięta są identyczne genetycznie – są klonem.

Podczas ciąży płód otoczony jest przez błony, które zapewniają mu właściwe warunki rozwoju: zewnętrzna błona to kosmówka bezpośrednio sąsiadująca ze ścianą macicy, a wewnątrz niej znajduje się owodnia – wypełniony płynem błoniasty balonik otulający płód. W przypadku 25 proc. wszystkich par bliźniąt jednojajowych zarodek dzieli się na dwa osobne organizmy w ciągu 1–5 dni po zapłodnieniu, a więc jeszcze przed zagnieżdżeniem się w błonie śluzowej macicy. Wtedy bliźnięta jednojajowe, będąc lokatorami tego samego brzucha, mają własne i niezależne łożyska, kosmówki i owodnie. Gdy podział nastąpi między 6 a 9 dniem ciąży, bliźnięta będą rozwijać się w osobnych owodniach, schowanych we wspólnej kosmówce. Skrajnym przypadkiem embrionalnej wspólnoty jest sytuacja, gdy oba bliźniaki rozwijają się w jednej owodni (oznacza to, oczywiście, że dzielą także wspólną kosmówkę i łożysko). Zdarza się to u około 3 proc. wszystkich par bliźniąt jednojajowych i wynika z tego, że zarodek nie podzielił się na dwa osobne organizmy aż przez 9–10 dni po zapłodnieniu; jeżeli podział taki następuje jeszcze później – rodzą się bliźnięta syjamskie.

Konkurencja w łonie

Geny to nie wszystko. Równie ważne podczas rozwoju są warunki, czyli środowisko: jakość pokarmu, tryb życia rodziców, oglądane programy telewizyjne, poziom szkoły i osobowość nauczycieli.

Polityka 45.2007 (2628) z dnia 10.11.2007; Nauka; s. 102
Oryginalny tytuł tekstu: "Klops z jajem"
Reklama