Pomocnik Historyczny

Boom demograficzny: Nowy Człowiek na porodówce

Suchedniów, Ośrodek Zdrowia, 1947 r. Suchedniów, Ośrodek Zdrowia, 1947 r. Marian Musial / Forum
Szpital położniczy, 1949 r.Roman Burzynski/Reporter Szpital położniczy, 1949 r.

Odbudowa rodziny.

Na lata stalinizmu przypadł czas powojennego wyżu demograficznego – między 1950 a 1955 r. na świat przyszło w Polsce ponad 4,5 mln dzieci. Mimo ogromu zniszczeń spowodowanych wojną i trudnej sytuacji materialnej rosła liczba zawieranych małżeństw. Odbudowa państwa nie ograniczała się do odgruzowywania miast i wznoszenia nowych budynków, jej ważnym elementem była również odbudowa rodziny, bo „duży naród to silne państwo”. Na Śląsku wzrost liczby urodzeń odczytywano jako „zwycięstwo w dziedzinie zasiedlania Ziem Zachodnich”. Przyrost naturalny stał się jednym z tematów propagandy PRL. Wielodzietne rodziny były dumą państwa; „Przekrój” w 1951 r. donosił o planach masowej produkcji wózków dla sześcioraczków.

W rzeczywistości jednak polityka prorodzinna Polski Ludowej kulała. W żłobkach i przedszkolach brakowało miejsc, co utrudniało kobietom powrót do pracy. Plagą był alkoholizm, efektem – wzrastająca liczba rozbitych rodzin. Państwo nie było w stanie wyegzekwować alimentów, przez co samotne matki zostawały bez środków do życia. W wielu rodzinach głód był na porządku dziennym. Młoda robotnica w liście do „Życia Warszawy” skarżyła się: „Janusz przychodził teraz codziennie do domu pijany i bez grosza w kieszeni. Każdą wypłatę przepijał (…). Cierpiałam z dziećmi straszny, nie do opisania głód (...). Trzymiesięczna Ewa jadła przez cały tydzień papkę z mąki, a ja ze starszą córeczką kluski na wodzie”. („Życiowe klęski”, w „Rodzino jaka jesteś?”, oprac. Mirosława Parzyńska, Irena Tarłowska).

Piekło kobiet.

Wstrząsającym momentem w życiu ówczesnych kobiet był poród. Warunki w szpitalach były przerażające. Brakowało podstawowych lekarstw, środków czystości oraz jedzenia – niektóre placówki decydowały się nawet na zakup kóz, żeby rozwiązać problem braku mleka.

Pomocnik Historyczny „Stalinizm po polsku” (100053) z dnia 28.05.2012; NOWY CZŁOWIEK; s. 132
Reklama