KONFUCJANIZM. Konfucjanizm to termin używany na Zachodzie na określenie tradycji nazywanej po chińsku rujia, czyli szkoła ru. Tradycja ru, czyli (prawdopodobnie) specjalistów od rytuałów, poprzedzała Konfucjusza, ale to on nadał jej specyficzny charakter i uczynił jedną z najważniejszych tradycji Chin i całej Azji Wschodniej. Zachód po raz pierwszy dowiedział się o konfucjanizmie z przekazów jezuitów, od nich także pochodzi łacińska forma Konfucjusz, wywodząca się od chińskiego Kong Fuzi, czyli Mistrz Kong. Przez długi czas panowało wśród uczonych przekonanie o całkowicie świeckim charakterze konfucjanizmu. Deklarowana przez samego Konfucjusza postawa dystansu wobec duchów wydaje się to potwierdzać, ale w ostatnich dziesięcioleciach coraz częściej zwraca się uwagę, że konfucjanizm posiada też aspekty religijne.
Nie ma w nim idei osobowego boga, ale istnieje pojęcie Niebios, jako najwyższego moralnego bytu. Najwyższą realizacją człowieczeństwa jest sheng, co tradycyjnie tłumaczy się jako Mędrzec, ale choć nie jest on ubóstwiony, nieśmiertelny ani obdarzony niezwykłymi mocami, przebywa jednak w obszarach niedosięgłych dla zwykłego śmiertelnika, jest uosobieniem uniwersalnego dobra i towarzyszem Nieba i Ziemi, a jego czyny mają wpływ na cały świat (lub nawet Wszechświat). Konfucjanizm przyswoił także dużo wcześniejszy kult przodków, czyniąc posługę dla zmarłych i uczestnictwo w rytuałach najdoskonalszym dopełnieniem cnoty synowskiej, jakkolwiek nigdy nie zajmował stanowiska w kwestii pośmiertnego bytowania. Jednakże z całą pewnością nauczanie wywodzące się od Konfucjusza jest przede wszystkim filozofią humanizmu, skoncentrowaną wokół Drogi człowieka, tzn.