MILITARNY WYSIŁEK KSIĘSTWA. Pod piórem Marcina Smarzewskiego polskie wojsko to „lud doborny, karny, oficerowie pilni, miłujący służbę i doświadczeni żołnierze, w ogniu był każdy. Starszyzna sztabowa w manewrowaniu wprawna, karności przestrzegająca, polityce prawie obca, utrzymywać wojsko na równi z francuskim, a więc sprężystym i walecznym, energicznie usiłowała. Ta emulacja [rywalizacja] na wszystkich innych narodowcach Francuzom sprzymierzonych cudów dokazywała”. To natomiast, co wyłania się z dokumentów, da się z grubsza opisać słowem bieda.
Począwszy od wiosny 1810 r. i przez cały 1811 r. wojsko, którego etat konstytucja określiła na 30 tys., niemal podwojono: do 12 pułków piechoty przybyło 5, a do 6 pułków jazdy – aż 10. To efekt przekształcenia formacji galicyjsko-francuskich z 1809 r.; nadpodaż kawalerii oddawała przy tym polską specyfikę. Na cierpliwym papierze zapisano 42 279 piechurów, 12 764 kawalerzystów oraz 4132 oficerów i żołnierzy tzw. broni uczonych (fr. armes savantes). Po dodaniu sztabów i służb widzimy, że powiększone w 1809 r. do 4,2 mln mieszkańców państwo dostarczyć miało 59 200 wojskowych, tylko o 3 tys. mniej niż liczący 14 mln dusz Związek Reński. Choroby i dezercje obniżały stan o ok. 5–10 proc.
Problemy finansowe i pełna zależność od Napoleona sprawiły, że już w 1808 r. dywizja Księstwa Warszawskiego (pułki piesze 4., 7. i 9.) przeszła na żołd francuski, co otworzyło jej drogę do Hiszpanii. W 1811 r. cesarz wziął też na utrzymanie tzw. dywizję gdańską (pułki 5., 10. i 11. oraz 9. ułański). Przyspieszone rosyjskim zagrożeniem przygotowania dwóch przedwojennych lat kosztowały skarb dziesiątki milionów (część to francuski kredyt) złotych, a co dziesiąta złotówka szła na fortyfikacje, nazwane przez Napoleona bulwarem Księstwa, Modlina.