Pomocnik Historyczny

Hebrajski, reaktywacja

Eliezer ben Jehuda, odnowiciel hebrajskiego. Eliezer ben Jehuda, odnowiciel hebrajskiego. Bible Land Pictures/AKG / EAST NEWS

Powszechnie za najważniejszego odnowiciela języka hebrajskiego uważany jest Eliezer ben Jehuda (1858–1922). Urodzony na Litwie jako Eliezer Izak Perelman, mając 23 lata postanowił osiedlić się w Palestynie. Gdy statek zawinął do portu w Jaffie, oznajmił swojej żonie Dworze Jonas, że od tej chwili będą rozmawiać tylko po hebrajsku. Ich syn ben-Zion był pierwszym dzieckiem, które przyszło na świat w Palestynie znając przez wiele lat wyłącznie hebrajski. Ponieważ nikt z otoczenia – poza rodzicami – nie znał tego języka, dziecko przemawiało po hebrajsku do kota domowego.

Eliezer ben Jehuda nie był wykształconym lingwistą. Hebrajski fascynował go przede wszystkim jako narzędzie stworzenia jednolitej wspólnoty narodowej w historycznej ojczyźnie Izraelitów. W ciągu dnia był nauczycielem w jerozolimskim gimnazjum Alliance, nocami ślęczał nad skompilowaniem wielotomowego słownika nowoczesnej hebrajszczyzny. Zdając sobie sprawę, że będzie to dzieło życia, na co dzień zajmował się wydawaniem i redagowaniem hebrajskich periodyków, do których wprowadzał wciąż nowe słowa i pojęcia, a także nowoczesną transkrypcję wyrazów obcych.

Hebrajski odrodził się na biurku ben Jehudy jak Feniks z popiołów. Wprawdzie w europejskich skupiskach religijnych, często spauperyzowanych Żydów aszkenazyjskich, hebrajski uważany był za język święty, którym nie wolno było posługiwać się w życiu codziennym, ale w gminach Żydów sefardyjskich, w Azji i w Afryce, przetrwał – często w zniekształconej formie – jako język żywy.

W Ziemi Świętej, gdzie po ostatecznym zburzeniu Świątyni Jerozolimskiej przez Rzymian pozostała już tylko nieliczna ludność żydowska, dialekty aramejskie zastąpiły język praojców.

Pomocnik Historyczny „Historia Żydów polskich” (100070) z dnia 01.04.2013; W II RP; s. 91
Reklama