Pomocnik Historyczny

Nazwy, dolary, mile, akry

Robert Scot / Wikipedia

Tłumaczenie nazw i pojęć z historii Stanów Zjednoczonych na język polski napotyka czasami pewne problemy, może też stać się przyczyną nieporozumień. Warto więc pewne rzeczy wyjaśnić:

• ang. state oddaje się jako polskie stan, ale słowo to zatraciło swoje XVIII-wieczne znaczenie uroczystego określenia państwa. Należy zatem pamiętać, że nazwa powstałej w XVIII w. Unii, United States, oznaczała Państwa Zjednoczone, co znajduje odbicie także w innych językach, np. Les États-Unis. Zbuntowane kolonie angielskie najpierw wywalczyły niepodległość państwową (każda z nich), a potem dopiero stworzyły federacyjne państwo. States mają po dziś dzień własne konstytucje, wszystkie trzy gałęzie władzy, granice, a Amerykanie legitymują się podwójnym obywatelstwem: stanu, w którym zamieszkują, oraz Stanów Zjednoczonych;

• ang. constitutional amendment przyjęło się w polskiej literaturze przedmiotu i publicystyce tłumaczyć dosłownie jako poprawkę do Konstytucji (amerykańskiej). Niektórzy konstytucjonaliści zwracają jednak uwagę, że zgodnie z polską nomenklaturą o poprawkach mówimy w trakcie procesu legislacyjnego, natomiast ustawa zmieniająca obowiązujący akt prawny to nowela, w tym nowela konstytucyjna. Czyli zwyczaj (usus) staje tu przeciw duchowi prawa. Zachowaliśmy oba tłumaczenia używane przez różnych autorów – zatem poprawka do Konstytucji i nowela konstytucyjna to jedno i to samo;

• termin Manifest Destiny oddawany jest w języku polskim na kilka różnych sposobów, a dla naszych potrzeb tłumaczymy go blisko oryginału jako Widome Przeznaczenie, gdyż np. sformułowanie Boskie Przeznaczenie jest już pewną interpretacją;

Navigation Acts oddajemy jako Morskie Prawa Handlowe, a nie jako prawa nawigacyjne, gdyż dotyczyły reguł handlu, a nie zasad żeglowania; Committees of Correspondence z czasów rewolucji amerykańskiej są najczęściej tłumaczone jako Komitety Korespondencji, ale niektórzy autorzy tłumaczą je – zgodnie z celem ich powstania – jako Komitety Uzgadniania; słowo correspondence w znaczeniu wymiany listów pojawiło się w języku angielskim dopiero w XIX w.

Pomocnik Historyczny „Stany Zjednoczone Ameryki” (100076) z dnia 02.12.2013; Wstęp; s. 5
Reklama