Francuzi mają wieżę Eiffla, Holendrzy tulipany, a Rosjanie matrioszkę. I choć ojczyzną drewnianej figurki składającej się z kilku lalek jedna w drugiej jest Japonia, a pierwowzorem postać boga mądrości Fukurume, to rozsławili ją Rosjanie. Pierwszą rosyjską figurkę pod koniec XIX w. stworzył Anatol Mamontow. Przedstawiała zarumienioną dziewczynę, z kogutem pod pachą, w jej brzuchu była mniejsza siostrzyczka trzymająca sierp, a w niej z kolei chował się młodszy brat w kwiaciastej koszuli. W sumie w środku było osiem lalek: na przemian dziewczynki i chłopcy.
Choć tradycyjna lalka przedstawia taką młodą kobietę, uśmiechniętą, w chuście na głowie, kwiaciastej spódnicy i fartuszku, matrioszkami byli i są bohaterowie bajek, członkowie rodziny carskiej, pisarze i politycy. Są też laleczki w kształcie pana młodego i panny młodej, którzy w środku mają swoich krewnych. Najpopularniejsze lalki składają się z trzech lub pięciu figurek. Istnieje też matrioszka stuelementowa, którą można oglądać w moskiewskim Muzeum Historii. W stolicy Rosji jest też Muzeum Matrioszki. Najmniejsza istniejąca figurka jest porównywalna z ziarenkiem ryżu, a największa ma 30 m. Stoi w Mandżurii w Chinach, a w jej wnętrzu, które ma ponad 3 tys. m kw., znajduje się restauracja z rosyjską kuchnią i sala widowiskowa. Wokół stoi 8 podobnych budynków i 200 małych matrioszek.
Prawdziwe lalki, wykonane z drewna lipowego lub brzozowego, są ręcznie zdobione i bardzo drogie, ale stragany rosyjskich miast uginają się od tanich, fabrycznie wytwarzanych i malowanych kiepskimi farbami odpowiedników made in China.