Pomocnik Historyczny

Rzeź wołyńska

Zamordowana przez UPA rodzina Rudnickich ze wsi Chobułtowa opodal Włodzimierza Wołyńskiego, 1943 r. Zamordowana przez UPA rodzina Rudnickich ze wsi Chobułtowa opodal Włodzimierza Wołyńskiego, 1943 r. EAST NEWS
Antypolska akcja ukraińskich nacjonalistów w latach 1943–45, nazywana rzezią wołyńską, była w istocie zaplanowaną czystką etniczną i niewiele miała wspólnego z warunkami życia mniejszości ukraińskiej w II RP.
Godło OUN-B (Bandery)AN Godło OUN-B (Bandery)

Pokusa etnicznych czystek. Antypolskie czystki przeprowadzone przez banderowską frakcję Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów oraz Ukraińską Powstańczą Armię na Wołyniu i w Galicji Wschodniej w latach 1943–45 przyjęło się określać terminem rzeź wołyńska. Głównie dlatego, że dużą część mordów dokonano za pomocą siekier i wideł, co do dziś wywołuje wstrząs. Nie jest to jednak określenie najlepsze – sugeruje bowiem, iż mieliśmy wówczas do czynienia ze spontanicznymi pogromami dokonanymi przez ukraińskich chłopów na swych nielubianych, bo wywyższających się, sąsiadach. Tymczasem od pierwszego do ostatniego napadu mieliśmy do czynienia z zadziwiająco dobrze zorganizowaną akcją depolonizacji.

Polaków i Ukraińców mieszkających na terenach II Rzeczpospolitej dzielił ostry spór: ukraińscy mieszkańcy Galicji znaleźli się w składzie państwa polskiego wbrew własnej woli, w wyniku przegranej wojny, i nie zamierzali wyrzekać się swoich marzeń o niepodległości. I choć większość z nich popierała ugrupowania, które zamierzenia te próbowały urzeczywistnić na drodze pokojowej (w parlamencie II RP istniał liczny ukraiński klub poselski), to w końcu lat 30. coraz silniejszą pozycję, zwłaszcza wśród młodzieży, uzyskiwali skrajni nacjonaliści. To właśnie w Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów pojawiła się myśl, aby polsko-ukraiński spór terytorialny o umowny Lwów (faktycznie o Wołyń i Galicję Wschodnią) rozwiązać za pomocą czystki etnicznej.

Pozór żakerii. W OUN dominowali ludzie młodzi, którzy nie zdążyli wziąć udziału w wojnie polsko-ukraińskiej 1918–19 r. Przepojeni skrajnie nacjonalistyczną ideologią płynącą z zachodniej Europy i zafascynowani poglądami Dmytro Doncowa (człowieka, który stworzył ukraińską wersję integralnego nacjonalizmu), byli gotowi na wszelkie poświęcenia w imię uzyskania niepodległości, ale też na popełnienie zbrodni.

Pomocnik Historyczny „Kresy Rzeczpospolitej” (100092) z dnia 16.03.2015; Utrata i pamięć; s. 126
Reklama