Pomocnik Historyczny

Czerwona Orkiestra i salonik pani Leli

Polscy agenci na tyłach wroga

Harro Schulze-Boysen, cenny informator Leopolda Treppera, w gronie współpracowników w ministerstwie lotnictwa w Berlinie, fotografia niedatowana. Harro Schulze-Boysen, cenny informator Leopolda Treppera, w gronie współpracowników w ministerstwie lotnictwa w Berlinie, fotografia niedatowana. akg-images / BEW
Jedne z najcenniejszych sowieckich siatek wywiadowczych prowadzili Polacy. Ich losy były jednak tragiczne.
Leopold Trepper, organizator Czerwonej Orkiestry, fot. z 1958 r.BPK Leopold Trepper, organizator Czerwonej Orkiestry, fot. z 1958 r.

Akordy znaków Leopolda Treppera. 26 czerwca 1941 r., o godz. 4 nad ranem, dyżurny niemieckiej stacji nasłuchowej w Cranz w Prusach Wschodnich przechwytuje zaszyfrowany komunikat, składający się z kombinacji liter i cyfr. Nikt nie wie, skąd pochodził przekaz i do kogo jest adresowany. Przez kolejne trzy miesiące nasłuch wyłapuje 250 kolejnych zakodowanych depesz. Chociaż nie udaje się złamać szyfru, analiza wykonana przez Abwehrę wprawia niemiecki sztab w osłupienie. Depesze są nadawane z okupowanych przez III Rzeszę terytoriów, a ich adresatem jest centrala wywiadu wojskowego GRU w Moskwie. Gdzieś głęboko za linią niemiecko-sowieckiego frontu działa wielka siatka szpiegowska. Ze względu na powtarzające się akordy znaków w depeszach niemiecki kontrwywiad nazwie ją Czerwoną Orkiestrą.

Gdy specjaliści z Abwehry łamią sobie głowy nad przeznaczeniem i treścią komunikatów, w okupowanej Belgii i Francji 37-letni biznesmen podpisuje kontrakty na dostawy płaszczy przeciwdeszczowych dla niemieckiej armii. Mężczyzna znany jest w Belgii jako Adam Mikler, pochodzący z kanadyjskiego Quebecu przedsiębiorca i właściciel zarejestrowanej w Brukseli spółki Simexco. W Paryżu znają go jako Jeana Gilberta, udziałowca spółki Simex. W rzeczywistości nazywa się Leopold Trepper i jest urodzonym w Nowym Targu polskim Żydem oraz agentem GRU.

Trepper od wczesnej młodości był związany z lewicą. W 1923 r., w wieku 19 lat, zorganizował strajk w Dąbrowie, po czym – uciekając przed policją – wyjechał do Palestyny jako członek syjonistycznej organizacji Haszomer Hacair. W 1930 r.

Pomocnik Historyczny „Tajniki II wojny” (100094) z dnia 23.04.2015; Wojny szpiegów; s. 95
Oryginalny tytuł tekstu: "Czerwona Orkiestra i salonik pani Leli"
Reklama