Pomocnik Historyczny

Masło i armaty

Niemcy na drodze do bankructwa

Adolf Hitler przemawia w hali montażowej berlińskich zakładów zbrojeniowych Borsig, grudzień 1940 r. Adolf Hitler przemawia w hali montażowej berlińskich zakładów zbrojeniowych Borsig, grudzień 1940 r. Ullstein Bild / BEW
Niemcy przeliczyli się nie tylko w rachubach na blitzkrieg. Ciężaru wojny nie uniósł zbudowany przez Rzeszę tzw. wielki obszar gospodarczy.
Więźniowie obozu koncentracyjnego Mauthausen podczas pracy, prawdopodobnie przy budowie drogi, początek 1940 r.Ullstein Bild/BEW Więźniowie obozu koncentracyjnego Mauthausen podczas pracy, prawdopodobnie przy budowie drogi, początek 1940 r.

Kulawy kolos. Gospodarka III Rzeszy w czasie II wojny światowej dokonała niezwykłych rzeczy. Przez sześć lat była w stanie zapewnić armii niemieckiej sprzęt umożliwiający jej najpierw szereg niezwykłych zwycięstw, a następnie zażartą obronę. Szczyt swoich możliwości produkcyjnych osiągnęła w 1944 r., kiedy wojna była już przegrana. Nieefektywnie zarządzana wytraciła mnóstwo zasobów na ultranowoczesne programy zbrojeniowe, które nie przyniosły oczekiwanego efektu. Jej piętą achillesową był brak surowców, rekompensowany brutalną grabieżą podbitych terytoriów. Mimo niepowodzeń na froncie rząd niemiecki cały czas starał się, aby ludność cywilna nie odczuwała wpływu wojny.

Bankrut. Gdy Hitler doszedł do władzy w 1933 r., rozpoczął od razu wielkie programy inwestycyjne, zarówno infrastrukturalne (autostrady), jak i zbrojeniowe. Niemcy wychodziły z kryzysu rozpoczętego pięć lat wcześniej. Kluczowym problemem pozostawała twarda waluta – III Rzesza, żeby się zbroić, potrzebowała surowców, a te mogła kupić tylko za funty, franki, dolary. Jej gospodarka coraz bardziej się autarkizowała, starając się wytwarzać sama to, co musiałaby nabyć za granicą. Powstały więc instalacje do produkcji syntetycznej benzyny i kauczuku – nieefektywne finansowo, bo dużo droższe, ale za to własne. Rozkręcano niezwykle kosztowne zbrojenia – przecież trzeba było w zasadzie wyprodukować wszystko dla armii, od butów i karabinów, przez działa, po czołgi i samoloty.

W 1938 r. III Rzesza coraz szybciej zmierzała do bankructwa. Chcąc go uniknąć, najpierw ograbiła swoich obywateli Żydów, aryzując ich majątki i oszczędności.

Pomocnik Historyczny „Tajniki II wojny” (100094) z dnia 23.04.2015; Wojny sprzętu, umysłów i pomysłów; s. 121
Oryginalny tytuł tekstu: "Masło i armaty"
Reklama