Pomocnik Historyczny

Orzeł Biały – herb Piastów

Orzeł Biały – herb Piastów Orzeł Biały – herb Piastów AN

Na awersie jednej z monet Bolesława Chrobrego pojawił się napis „princ(p)s Polonie” (książę Polski) oraz ptak, który – zdaniem niektórych – był wyobrażeniem orła. Mogłoby to oznaczać, że już w X/XI w. orzeł był godłem Polski. Obecnie jednak odchodzi się od takiej identyfikacji. Ptak na denarze Chrobrego to najpewniej paw (symbol Chrystusa) lub gołębica (symbol Ducha Świętego). Powstania Orła Białego jako godła Piastów i Polski musimy więc szukać w późniejszych czasach.

Herby pojawiły się na ziemiach polskich dopiero w XIII w. Wtedy też po raz pierwszy spotykamy orła na zabytkach związanych z Piastami. Najwcześniej był wyobrażany na pieczęciach Piastów śląskich – w latach 20. i 30. XIII w. Wkrótce później spotykamy go także na pieczęciach książąt kujawskich i wielkopolskich, najpóźniej pojawia się na zabytkach związanych z Piastami mazowieckimi – dopiero w drugiej połowie XIII stulecia. Występowanie orła na pieczęciach kilku linii piastowskich w pierwszej połowie XIII w. mogłoby wskazywać, że był on godłem rodowym dynastii. Przeczy temu jednak brak orła u Piastów mazowieckich. Przeczy temu także to, że orzeł nie był jedynym godłem występującym w tym czasie u Piastów. Na pieczęciach i monetach piastowskich spotykamy wtedy także smoka, lwa, a nawet połączenie lwa i orła (połulew-połuorzeł).

W średniowieczu orzeł był uznawany za króla ptaków. Królem wszystkich zwierząt był wszak lew. On także znakomicie nadawał się na godło monarszej dynastii. Dopiero w drugiej połowie XIII w. orzeł zwyciężył w tej rywalizacji. Być może wpłynęło na to jego powiązanie z kultem św. Stanisława – patrona Polski. W opowieściach o tym świętym podkreślano, że poćwiartowanego ciała świętego strzegły orły. W ten sposób orzeł zaczął się kojarzyć nie tylko z majestatycznym królewskim zwierzęciem, ale także z wysłannikiem samego Boga, który nie dopuścił do rozszarpania przez padlinożerców ciała św.

Pomocnik Historyczny „Wielkie dynastie Europy” (100097) z dnia 07.07.2015; Wielkie dynastie Europy; s. 36
Reklama