Pomocnik Historyczny

Kolej do potęgi

Jak pociągi przyczyniły się do rozwoju Stanów Zjednoczonych

Pociąg w okolicach Manassas w Wirginii podczas wojny secesyjnej; fotografia z 1863 r. Pociąg w okolicach Manassas w Wirginii podczas wojny secesyjnej; fotografia z 1863 r. Corbis
Pociągi pomogły Ameryce skolonizować Zachód, rozwinąć przemysł i ożywić handel. W pewnym sensie dzisiejsze Stany Zjednoczone powstały wokół torów kolejowych.
Marek Sobczak/Polityka

Spotkanie w Promontory. Jest 10 maja 1869 r. Na wzgórzu Promontory w stanie Utah, na wysokości prawie 1,5 tys. m, panuje wielkie ożywienie. To właśnie tutaj mają się połączyć dwie budowane linie kolejowe, dzięki którym zrealizowany zostanie najambitniejszy dotąd projekt w historii Stanów Zjednoczonych. Promontory jest miejscem spotkania ekip spółek Union Pacific i Central Pacific. Ta pierwsza buduje linię od Sacramento w Kalifornii, a druga od rzeki Missouri na granicy stanów Iowa i Nebraska. W chwili gdy oba odcinki zostają symbolicznie połączone, na Wschodnie i Zachodnie Wybrzeża telegrafiści wysyłają krótki komunikat: „Zrobione”. W amerykańskich miastach to powód do euforii.

Oto kilka lat po zakończeniu wojny secesyjnej Amerykanie mogą być dumni z niebywałego osiągnięcia. To nic, że tory nie dochodzą jeszcze do samego Pacyfiku. To nic, że na razie brakuje mostu na Missouri, więc ten odcinek trzeba będzie przez kilka lat pokonywać promem. Pierwsza transkontynentalna linia kolejowa może ruszyć, a podróż przez cały kraj będzie trwać zaledwie tydzień zamiast nawet kilku miesięcy. A to wszystko dzieje się niewiele ponad czterdzieści lat po tym, jak kolej zagościła na amerykańskiej ziemi.

Z wody na tory. W Stanach Zjednoczonych rozwój kolei następuje bardzo gwałtownie. Pierwsza użyteczna linia kolei konnej zostaje otwarta w 1826 r. w Massachusetts (szerokość toru 1524 mm), ale próby z prymitywnym parowozem własnej konstrukcji – na zamkniętym obwodzie toru w swej posiadłości w stanie New Jersey – przeprowadzał już w 1825 r. pułkownik John Stevens (75-letni pionier żeglugi parowej). W 1826 r. w Massachusetts pracę zaczyna Kolej Granitowa, uważana za pierwszego przewoźnika towarowego.

Pomocnik Historyczny „O kolei po kolei” (100100) z dnia 28.09.2015; Świat; s. 36
Oryginalny tytuł tekstu: "Kolej do potęgi"
Reklama