Próby opancerzania. Powstanie i początkowa ewolucja pociągów pancernych są zbieżne z rozwojem artylerii kolejowej. W amerykańskiej wojnie secesyjnej broni tych nie odróżniano. W kampanii egipskiej (1882 r.), w odsieczy Chartumu (1885 r.) i w Indiach (1886 r.) Brytyjczycy używali pociągów prowizorycznie osłoniętych szynami kolejowymi, żelaznymi płytami i workami z piaskiem. W Egipcie po raz pierwszy użyto również platform doczepianych na początku i końcu pociągu, służących jako ochrona przed działaniem min lub wypadnięciem z uszkodzonego toru.
Włochata Mary. Pełnokrwiste pociągi pancerne pojawiły się podczas II wojny burskiej (1899–1902). Ponieważ kolej, często atakowana przez Burów, miała najwyższej wagi znaczenie dla sił brytyjskich, dla przeciwdziałania zbudowano pociągi, których zadaniem było szybkie dowiezienie piechoty w zagrożone miejsca i umożliwienie jej walki ogniowej z wnętrza pociągu. Dla wzmocnienia siły ognia instalowano na nich również karabiny maszynowe i lekkie działa, a opancerzano je blachami ze stali kotłowej.
Jedną z lokomotyw osłonięto dużą ilością grubych lin, co nadawało jej wygląd mocno przerośniętego maltańczyka i dzięki czemu zyskała przydomek Włochata Mary, ale przed bronią piechoty chroniło. Później parowozy osłonięto w konwencjonalny sposób – blachami pancernymi. Ogółem Brytyjczycy zbudowali 13 takich pociągów o różnym składzie. Jeden z nich 5 listopada 1899 r. dostał się w zasadzkę urządzoną przez Burów, z której co prawda uszedł, ale kosztem jednego wykolejonego wagonu i 50 żołnierzy wziętych do niewoli.