Kultura drewna. Wczesnośredniowieczna Słowiańszczyzna to kultura drewna. Dla budownictwa charakterystyczny był gniazdowy (wokółośrodkowy) sposób lokowania osad; pozbawione umocnień liczyły kilka, maksymalnie kilkanaście zagłębionych w ziemię półziemianek oraz drewnianych budynków o konstrukcji zrębowej. Konstrukcja zrębowa charakteryzuje się tym, że ściany składają się z ułożonych poziomo wieńców z belek, które są połączone w narożach na zamki z wystającymi końcami belek (ostatkami) lub bez nich. Dolny wieniec belek układano bezpośrednio na ziemi lub na specjalnych wymoszczeniach i podwalinach. Ściany domów zrębowych uszczelniano wysuszonym mchem, umieszczanym między belkami.
Nieco później (VII–VIII w.) pojawiły się grody, pełniące funkcję centrów administracyjnych, zarządzających podległym terytorium. Często grody ochraniały pewne terytoria, dlatego lokowano je przy granicach stref wpływów poszczególnych plemion. Do grodów uciekano w momencie zagrożenia. Z czasem przy grodach pojawiły się obsługujące je osady pomocnicze.
Półziemianka. Półziemianki były tak powszechnym typem domostwa, że archeolodzy po zasięgu ich występowania określają granice rozprzestrzenienia się Słowian. Osady najczęściej zakładano wzdłuż rzek lub w ich bezpośrednim sąsiedztwie – rzeki i jeziora były nie tylko źródłem wody i pożywienia, lecz także szlakami komunikacyjnymi. Typowa wczesna słowiańska półziemianka była jednoizbowa, na planie zbliżonym do kwadratu, o powierzchni 9–20 m kw., z paleniskiem lub piecem w narożniku (umieszczanie ich w rogu izby dawało swobodę poruszania się). Półziemianka była zagłębiona w ziemię maksymalnie na 1 m.