Relacja Ibrahima ibn Jakuba. W tym samym czasie, gdy państwo Mieszka I wyłaniało się z pomroki dziejowej, tajemnicza postać – podróżnik (i, jak się domyślamy, dyplomata) z dalekiej muzułmańskiej Hiszpanii Ibrahim ibn Jakub, przedstawiając swoim mocodawcom raport z wyprawy, która doprowadziła go przynajmniej aż do Magdeburga, czyli na wschodnie peryferie ówczesnego Cesarstwa Rzymsko-Niemieckiego, wiedział o istnieniu czterech władców panujących nad ludami słowiańskimi. Byli to: niewymieniony z imienia król Bułgarów, Bolesław – król Faraga (Pragi), Bojema (Czech) i Karako (Krakowa), Mieszko – „król północy”, i Nakon – władający na krańcach Zachodu (chodzi o księcia północnopołabskich Obodrzyców). Ibrahim zostawił wiele cennych informacji o trzech ostatnich krajach, a o Mieszkowym stwierdził, że jest z nich najrozleglejszy.
Relacja Ibrahima ibn Jakuba jest bezsprzecznie jednym z podstawowych źródeł do dziejów tej części Europy, w tym najwcześniejszych dziejów państwa polańskiego. W drugiej połowie X w. jednak słowiańskie organizacjie państwowe miały już dość długie tradycje. Spróbujmy przyjrzeć się ich pierwocinom.
W przybliżeniu państwo. Zamiast posługiwać się bezpieczniejszym określeniem „organizacja polityczna lub państwowa”, będę stosować pojęcie „państwo”, choć wielu uczonych uważa, że nie jest ono odpowiednie dla stosunków wczesnośredniowiecznych. Dla wygody czytelników pozostanę jednak przy tradycyjnym poglądzie, zgodnie z którym cechami konstytuującymi państwo są: mniej więcej stałe, w każdym razie określone, terytorium, społeczeństwo to terytorium zamieszkujące oraz system władzy sprawowanej w tym społeczeństwie i przez nie uznawanej.