Pomocnik Historyczny

Próba sił nad Pacyfikiem

Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza wkracza do Pekinu, czerwiec 1949 r. Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza wkracza do Pekinu, czerwiec 1949 r. Baldwin H. Ward & Kathryn C. Ward / Corbis
Na Dalekim Wschodzie na zimną wojnę składała się mozaika zmiennych sojuszy i pól konfrontacji. Skończyło się tym, że wszystkie potęgi ekonomiczne zawiązały przeciw Kremlowi swoistą ligę.
Chińskie krwawe porządki w ramach maoistycznej reformy rolnej, styczeń 1953 r.Bettmann/Corbis Chińskie krwawe porządki w ramach maoistycznej reformy rolnej, styczeń 1953 r.

Chiny: fatalny wybór Waszyngtonu. W czasie wojny z Japonią prezydent Franklin D. Roosevelt wykreował Chiny Czang Kaj-szeka na nominalne wielkie mocarstwo i czołowego (jak przewidywał) sojusznika Waszyngtonu w Azji. Zakładał wszakże kontynuację współpracy ze Stalinem w okresie powojennym. Mianowany niespodzianie głównym lokatorem Białego Domu Harry Truman nic o Azji nie wiedział. Po poprzedniku odziedziczył ekipę przepojoną głęboką niechęcią do Czanga i jego partii nacjonalistycznej (Kuomintangu, KMT). Skupieni przede wszystkim na Europie, Amerykanie błyskawicznie demobilizowali swą dwunastomilionową armię. U progu 1946 r. pozostało z niej ledwie 600 tys. żołnierzy. Obciążeni okupacją Japonii chcieli nade wszystko uniknąć wojskowych interwencji w Azji. Do Chin wysłany został gen. George Catlett Marshall, miał zapobiec wznowieniu walki między Kuomintangiem a Komunistyczną Partią Chin (KPCh), którą czasowo przerwała japońska inwazja Państwa Środka.

Wybór okazał się fatalny. Były wojenny szef sztabu armii USA nie miał żadnych kwalifikacji na arbitra. Dla komunistów był imperialistą, Czanga zaś osobiście nie znosił za twardą obronę chińskiej racji stanu. W czasie rozmów z komunistycznym wirtuozem dyplomacji Zhou Enlaiem generał okazał się bezradny. Podczas gdy Stalin w okupowanej przez siebie Mandżurii budował od podstaw czerwoną Chińską Armię Ludowo-Wyzwoleńczą (ChALW), przekazując jej z pojapońskich arsenałów co najmniej 600 czołgów i 860 samolotów, Marshall zapewniał Trumana, iż nie ma dowodów na kontakty KPCh z Moskwą.

Katastrofalne embargo. W styczniu 1946 r. amerykański mediator doprowadził do porozumienia KMT-KPCh mającego w teorii doprowadzić do ogólnokrajowych wolnych wyborów.

Pomocnik Historyczny „Zimna wojna” (100106) z dnia 28.03.2016; Politycy i dyplomaci; s. 56
Reklama