Pomocnik Historyczny

Imperium Osmańskie

„Jan III Sobieski pod Wiedniem”, obraz Jana Matejki z 1883 r., obecnie w zbiorach Muzeum Watykańskiego „Jan III Sobieski pod Wiedniem”, obraz Jana Matejki z 1883 r., obecnie w zbiorach Muzeum Watykańskiego De Agostini / Getty Images
Istniejące przez sześć wieków państwo Osmanów przez trzy pierwsze powiększało swe terytorium i potężniało. W ostatnim starało się unowocześnić.
Marek Sobczak/Polityka

Hełm Sulejmana Wielkiego. W Metropolitan Museum of Art znajduje się niezwykły drzeworyt przedstawiający sułtana Sulejmana Wspaniałego w bogato zdobionym hełmie, na który nałożono cztery korony, czyli o jedną więcej niż w papieskiej tiarze. Przepyszne nakrycie głowy wieńczą bogato oprawione szlachetne kamienie, nad którymi górują kunsztownie osadzone pióra. W bordiurze hełmu umieszczono ostro zakończone diamenty, żeby przywołać skojarzenia do promienistej korony cesarzy rzymskich. Ten niezwykły produkt weneckich jubilerów, rodziny Caorlinich, miał powstać z inspiracji Alvise Grittiego, nieślubnego syna doży.

Nic nie wiadomo o tym, żeby Sulejman kiedykolwiek założył ten hełm, który kupił dla niego jego faworyt, wielki wezyr Ibrahim Pasza w 1532 r. Według anonimowej kroniki miał go jednak nosić jeden z paziów sułtana podczas uroczystego wjazdu władcy do Belgradu, co w jasny sposób wiązałoby to arcydzieło sztuki jubilerskiej z ambitnymi planami ekspansji na zachód, charakteryzującymi ówczesną politykę osmańską. Hełm miał być widomym znakiem supremacji sułtana nad cesarzem i papieżem, a także terytorialnych roszczeń władcy osmańskiego. Współczesny odbiorca może spojrzeć na hełm jako na świadectwo szybkiego wzrostu potęgi osmańskiej; ewolucji od małego anatolijskiego księstwa u progu XIV w. do imperium rozciągającego się od Dunaju po Tygrys i Eufrat dwa stulecia później.

Wielkie podboje, XIV i XV W.

Bejlik Osmanów. Księstwo (bejlik) osmańskie było jednym z wielu państewek utworzonych przez Turkmenów napływających do Anatolii w XIII w.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Turków” (100109) z dnia 13.06.2016; Wielkie Imperium; s. 26
Reklama