Trzej wybrańcy. Losy polskich pomników ze Lwowa rozstrzygnęły się we wrześniu 1945 r. Stanisław Grabski jako wiceprzewodniczący Krajowej Rady Narodowej otrzymał wówczas zapewnienie Nikity Chruszczowa, przewodniczącego Rady Komisarzy Ludowych Ukrainy, że pomniki narodowe związane z kulturą i historią kraju zostaną przekazane Polsce. Ostatecznie udało się odzyskać tylko trzy monumenty: króla Jana III Sobieskiego, komediopisarza Aleksandra Fredry oraz poety romantyzmu Karola Ujejskiego. Droga posągów do Polski okazała się długa, trafiły do kraju dopiero w 1950 r. i ponieważ nie wiedziano, co z nimi zrobić, zostały złożone w magazynach w przypałacowym parku w Wilanowie, wśród rozmaitych narodowych pamiątek. Tam doczekały odwilży i decyzji, co dalej.
Monument Aleksandra Fredry. Dzieło znanego rzeźbiarza i architekta Leonarda Marconiego odsłonięto na placu Akademickim we Lwowie 28 października 1897 r., a uroczystość ta przyciągnęła tysiące mieszkańców. Komediopisarz był związany całe życie z miastem, mieszkał nieopodal w majątku Bieńkowa Wisznia i zmarł we Lwowie. O pozyskanie jego pomnika starał się Wrocław, dokąd trafiła lwowska inteligencja, ale i Poznań chętnie by go widział u siebie. Profesorowie Uniwersytetu Wrocławskiego wystosowali list otwarty do miejskich radnych, domagając się natychmiastowych działań, które pozwoliłyby wyprzedzić w staraniach Poznań. „Pomnik Fredry we Wrocławiu to silny akcent narodowy położony na naszym mieście, to wydarzenie ogólnokulturalne wielkiej wagi i także – doniosły argument polityczny” – napisał w imieniu profesorów Tadeusz Mikulski, znany historyk literatury.
Fredro trafił ostatecznie do Wrocławia ku wielkiej radości licznie zamieszkałych miasto lwowiaków i został w 1956 r.