Franciszek Józef I był koronowaną głową Cesarstwa Austriackiego przekształconego w 1867 r. w wyniku tzw. ugody austriacko-węgierskiej w Monarchię Austro-Węgierską (państwo związkowe, unię realną pod berłem cesarskiej dynastii Habsburgów).
Kraj miał powierzchnię 677 tys. km kw. (po aneksji w 1908 r. Bośni i Hercegowiny – ok. 51 tys. km kw.). W chwili wybuchu Wielkiej Wojny (1914 r.) liczył ok. 53 mln mieszkańców. Oznaczało to, że poddanych cesarza było więcej niż Francuzów, Włochów czy Brytyjczyków. Zamieszkiwali oni urozmaicony geograficznie obszar, znajdujący się w zlewni czterech mórz: Bałtyckiego, Północnego, Czarnego i Adriatyckiego. Poza potężnymi Alpami państwo przecinały Karpaty i mniejsze pasma górskie. Na rozległej Nizinie Węgierskiej z jeziorem Balaton rozciągała się puszta. Monarchia habsburska miała stosunkowo długą linię brzegową (Adriatyk).
Przedlitawia i Zalitawia
Litawa to niewielki prawobrzeżny dopływ Dunaju na wschód od Wiednia. Rzeczka rozdzielała dwie części monarchii habsburskiej, Austrię i Węgry, i od niej wzięły one potoczne nazwy.
Przedlitawia. Obejmowała obszar dzisiejszej Austrii, Czech, Słowenii, części Włoch (rejon Triestu, Trydentu i Południowy Tyrol), Polski i Ukrainy (Królestwo Galicji i Lodomerii) oraz położoną na pograniczu ukraińsko-rumuńskim Bukowinę. Nie miała oficjalnej nazwy, określano ją jako „królestwa i kraje reprezentowane w Radzie Państwa” (czyli parlamencie) albo po prostu nazywano Austrią. Ostateczny kształt polityczny Przedlitawii nadała konstytucja dla ziem niewęgierskich, uchwalona w grudniu 1867 r.
Zalitawia. Obejmowała dzisiejsze Węgry, Słowację, Ukrainę Zakarpacką, niemal połowę Rumunii, część Serbii i większą część dzisiejszej Chorwacji.