Próby zjednoczenia Europy przez Imperium Karolingów

W otoczeniu Karola Wielkiego zrodziła się wizja połączenia elementów chrześcijańskich, rzymskich i frankijskich. Pozwalało to spoić w jedną całość różne wątki tradycji licznych społeczności zamieszkujących zachodnią część kontynentu po upadku – i na gruzach – Rzymu.

Marek Sobczak/Polityka

Wtargnięcie barbarzyńców. W V w. wtargnięcie barbarzyńców w granice imperium rzymskiego doprowadziło do załamania się w jego zachodniej części starego cesarskiego porządku. W Brytanii, którą legiony opuściły już w 407 r., rzymskie struktury władzy zostały szybko zastąpione przez nowo powstające celtyckie, a później germańskie organizmy polityczne. W Galii osiedleni w początkach V w. w charakterze rzymskich sprzymierzeńców Wizygoci, mający bronić cesarstwa przed wdzierającymi się na jego terytorium innymi grupami barbarzyńców, stopniowo podporządkowywali sobie obszary położone na południe od Loary, a następnie rozciągnęli swoją władzę na Hiszpanię. W dorzeczu Rodanu powstało królestwo Burgundów, a w północnej Galii zaczęły kształtować się liczne rywalizujące ze sobą niezależne organizmy polityczne, rządzone przez władców pochodzenia rzymskiego bądź barbarzyńskiego.

Pod koniec V w. z rywalizacji między nimi zwycięsko wyszedł władca jednego z odłamów Franków Chlodwig, któremu udało się rozciągnąć swoje rządy na cały obszar północnej Galii, a w 507 r. – po pokonaniu Wizygotów – podporządkować sobie także ziemie położone na południe od Loary. W 429 r. rzymską Afrykę zajęli Wandalowie, którzy w kolejnych latach rozszerzyli swoje panowanie na większość wysp w zachodniej części Morza Śródziemnego. W 476 r., wraz ze złożeniem z tronu ostatniego cesarza zachodniorzymskiego Romulusa Augustulusa, także Italia została podporządkowana władzy barbarzyńskiego władcy, wywodzącego się z ludu Skirów Odoakra, który odesłał insygnia obalonego cesarza do Konstantynopola i został ogłoszony przez swoich żołnierzy królem.