Boginie-żony. Bogini (Dewi lub Mahadewi) była postrzegana jako matka, karmicielka, źródło stworzenia w postaci samowystarczalnej pramacierzy, będącej początkiem i końcem wszystkiego. Zawiera w sobie dwa przeciwstawne aspekty: zarówno daje, jak i odbiera życie, stwarza i niszczy. Symbolizuje prawa i siły natury, reprezentując jej dualizm.
W czasach wedyjskich boginie, będące najczęściej uosobieniem żywiołów i zjawisk naturalnych, przejęły wiele cech z prastarych panteonów (aryjskich, drawidyjskich i starszych) i zasiliły zastępy bóstw hinduskich bądź jako manifestacje małżonek wielkich bogów – stanowiąc dopełniający ich istotę element żeński, bądź jako odrębne, emanujące mocą bóstwa. Do powszechnie znanych bogiń- żon należą przede wszystkim partnerki trójcy bogów odpowiedzialnych za cykliczne tworzenie, podtrzymywanie i niszczenie świata – czyli Brahmy, Wisznu i Śiwy.
Śaktyzm. Odrębną tradycję w hinduizmie stanowi śaktyzm – kult boskiej żeńskiej mocy (w sanskrycie śakti oznacza moc, energię), rozumianej jako podstawa wszelkiego bytu. Tę żeńską energię uosabia Wielka Bogini, a także liczne boginie i boginki symbolizujące którąś z jej właściwości lub aspektów. Należy przypuszczać, że w obrębie kultu śakti nastąpiła integracja wielu popularnych, lokalnych mitów i legend dotyczących bóstw żeńskich. Oblicze Wielkiej Bogini zmienia się więc: od przychylnego, łaskawego, aż po groźne, nieokiełznane, niszczące. W hinduskiej mitologii znajdują się także istoty żeńskie o dwoistej naturze: jakszinie, Mateczki (Matrika lub Saptamatrika), Chwytaczki (grahi), joginie i inne, postrzegane jako przeciwieństwo hinduskich ideałów kobiecości.