Pomocnik Historyczny

Dziesięć wcieleń boga Wisznu

Dziesięć wcieleń Wisznu, malowidło szkoły radźpuckiej, XVIII w. Dziesięć wcieleń Wisznu, malowidło szkoły radźpuckiej, XVIII w. Alamy
Wisznu jest jedynym z hinduskiej trójcy bogów Brahma-Wisznu-Śiwa, który pojawia się na ziemi pod postacią awatarów, zstąpień.
Metalowa figurka Wisznu z KeraliAlamy Metalowa figurka Wisznu z Kerali

Ocalić dharmę. Są takie okresy w dziejach świata, gdy jego kondycja jest zastraszająco zła – mieszają się warny (warstwy spłeczne), a wraz z tym również dharma każdej z nich (swadharma) poddaje się dominującej mocy chaosu. Gdy chaos społeczno-etyczny osiąga apogeum, gdy w konsekwencji ludzkich występków relacje w trójświecie bogów, zmarłych i ludzi zostają naruszone, a demony przejmują kontrolę nad światem ludzi i sięgają po władzę nad światem bogów, wówczas Wisznu zstępuje na ziemię, by przywrócić dharmę – odwieczne święte prawo. W lekcji czwartej „Bhagawadgity” Wisznu-Kriszna tak objawia swoją rolę wojownikowi Ardźunie: „Chociaż jestem nienarodzony i niezniszczalny, jestem panem wszystkich stworzeń, zmieniam swoją naturę i rodzę się jako własny przejaw. Gdy słabnie prawość, Bharato, a nieprawość się umacnia, wówczas ja sam się stwarzam. Rodzę się era za erą, aby bronić szlachetnych i karać występnych oraz by ład przywrócić”.

Cztery eony. Współcześnie najczęściej wymienia się 10 wcieleń Wisznu, chociaż w literaturze puranicznej mowa nawet o 12 lub 22 awatarach. Wisznu może się objawić na ziemi w niezliczonej ilości form ludzkich, zwierzęcych czy hybrydalnych, wcielając się w nie częściowo lub w pełni. Zwierzęce inkarnacje Wisznu (Matsja – ryba, Kurma – żółw, Waraha – dzik) są świadectwem z odległych wedyjskich czasów lub echem totemizmu. Inkarnacja znana jako Narasinha – człowiek-lew – może wiązać się z bóstwami lokalnymi lub plemiennymi. Te cztery wcielenia pojawiają się w pierwszym eonie, złotym wieku świata (kritajuga lub satjajuga).

Pomocnik Historyczny „Dzieje Indii” (100121) z dnia 26.06.2017; Religia i sztuka; s. 38
Reklama