Pomocnik Historyczny

Imperium Marathów

Śiwadźi Bhonsle, portret z XVII w. Śiwadźi Bhonsle, portret z XVII w. Bridgeman
Państwo Marathów, znane także jako konfederacja maracka (1674–1818), składa się na mit założycielski hinduskiego nacjonalizmu.
Marek Sobczak/Polityka

Hinduscy wojownicy. Termin Marathowie odnosi się do hinduskich wojowników wywodzących się z zachodniej części Dekanu (dzisiejszy indyjski stan Maharasztra). Początki ich potęgi sięgają drugiej połowy XVII w., kiedy zjednoczeni przez charyzmatycznego przywódcę Śiwadźiego Bhonsle wystąpili zbrojnie przeciwko Adil Śahom z sułtanatu Bidźapuru oraz prowadzącym ekspansję na południu Mogołom. Za datę początku państwa marackiego przyjmuje się 1674 r., w którym Śiwadźi przeprowadził swą ceremonialną koronację i przyjął królewski tytuł Ćhatrapati, obierając wybudowany przez siebie potężny fort Rajgad za stolicę. Imperium, którego podwaliny stworzył, było na tyle silne, że ani jego śmierć w 1680 r., ani natychmiastowa ofensywa podjęta przez mogolskiego cesarza Aurangzeba nie powstrzymały dalszej ekspansji Marathów. Ogromna, lecz mało efektywna, ciężka armia mogolska nieustannie była nękana błyskawicznymi atakami lekko wyposażonych partyzanckich oddziałów marackich, ukrywających się w trudno dostępnych górach Maharasztry i unikających podejmowania otwartych bitew.

Maracka potęga. Marathowie nie ustali w walce przeciwko Mogołom, nawet pomimo utraty w 1689 r. kolejnego przywódcy, Śambhudźiego (syna Śiwadźiego), pojmanego i straconego przez Aurangzeba. W 1708 r. następca Aurangzeba uwolnił wnuka Śiwadźiego Śahu, przetrzymywanego przez wiele lat na mogolskim dworze. Mogołowie uznali królewski tytuł Śahu oraz jego panowanie nad Dekanem w zamian za usankcjonowanie ich zwierzchności na północy – spodziewając się, że potraktowany w godny sposób władca Marathów stanie się dla nich cennym sojusznikiem.

Śahu energicznie zabrał się za konsolidowanie marackiej potęgi, wyznaczając na dziedziczny odtąd urząd peśwy (odpowiadający funkcji wezyra czy też pierwszego ministra) zdolnego bramina Baladźiego Wiśwanatha, który na czele skonfederowanych marackich przywódców znacznie poszerzył terytorium podległe Marathom.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Indii” (100121) z dnia 26.06.2017; Dzieje Indii; s. 95
Reklama