Dwa skrzydła bez ciała. Utworzony w 1947 r. Pakistan składał się z dwóch oddalonych od siebie o 1600 km części: Pakistanu Wschodniego (do 1955 r. Bengal Wschodni) i Pakistanu Zachodniego. Były one oddzielone terytorium wrogich Indii. Co więcej, wschodnią i zachodnią część cechowały różnice historyczne, etniczne, kulturowe i językowe. Były one tak znaczące, że za jedyne spoiwo łączące Bengalczyków z Pakistańczykami z zachodniej części można uznać islam. Znany pisarz Salman Rushdie określił tak uformowany Pakistan mianem „ptaka z dwoma skrzydłami, ale bez ciała”, podkreślając ponadto, że Pakistańczycy z zachodniej części traktowali Bengal Wschodni jak kolonię. Z pogardą podchodzili do Bengalczyków, którzy w „kraju ludzi czystych” byli uznawani za niepełnych muzułmanów, konwertytów z hinduizmu, tchórzliwych, „nadających się jedynie do uprawiania ryżu i juty”.
Przyczyny rozpadu. Marginalizacja Bengalu Wschodniego miała wielowymiarowy wymiar. W Bengalu zaledwie 1 proc. ludności władało urdu (jako drugim językiem), zatem rozczarowująca była deklaracja Muhammada Alego Dźinnaha o uznaniu tego języka za oficjalny i pominięcie bengali. Niechęć do urdu była manifestacją odrębności narodowej Bengalczyków, którzy uznali, że elity rządzące nie uznają ich odmienności kulturowej i językowej. Nieznajomość urdu przekładała się ponadto na brak szans na awans zawodowy. 21 lutego 1952 r. w Dhace wybuchły z tego powodu zamieszki, które brutalnie stłumiła policja. Śmierć poniosło kilka osób. Upamiętniający te wydarzenia pomnik męczennika (Śahid Minar) stoi w stolicy Bangladeszu. Protesty trwały do 1954 r.