Dwa modele wśród wielości. Sytuacja kobiety w Indiach zależy od wielu czynników: religii, pochodzenia, warunków ekonomicznych i statusu rodziny, zarówno tej, z której kobieta się wywodzi, jak i tej, do której wejdzie jako żona. Trzeba bowiem pamiętać, że kultura indyjska jest niejednorodna, wieloźródłowa i złożona, a jej podstawą są wzorce oraz stereotypy wytworzone przez tradycję hinduską, które z czasem były przejmowane i przyswajane przez inne wyznania rozpowszechniające się na subkontynencie. Widać to wyraźnie w układzie struktur społecznych, szczególnie w kwestii podziału ról kobiety i mężczyzny, małżeństwa, rodziny itp. Tradycyjny model, który wykształcił się w Indiach rozumianych historycznie (czyli przed 1947 r.), został przejęty również przez współczesne kraje Azji Południowej, z pewnymi modyfikacjami wynikającymi z różnic religijnych.
W indyjskiej kulturze napotykamy dwa zasadnicze modele kobiecości, które z biegiem wieków ewoluowały, przekształcając się w wiele typów i możliwości. Kobieta – utożsamiana z naturą i jej siłami – reprezentuje jej czynny lub bierny aspekt: staje się bądź to energiczna, kreatywna, samowystarczalna, bądź bierna, poddana siłom wyższym, zależna. W pierwszym modelu odnajdujemy prastare koncepcje bóstw żeńskich, charakterystyczne dla przedwedyjskiej, autochtonicznej kultury rdzennej, odniesienie do Wielkiej Bogini lub Śakti. Do niego – jako rodzimego – odnoszą się dziś niektóre nurty feministyczne (w szczególności ekofeminizm), promujące wzorzec kobiety silnej i wyzwolonej. Drugi – charakterystyczny jest dla patriarchalnej kultury indoaryjskiej, później: dla kultury ugruntowanej na podwalinach hinduizmu.