Przezorny książę Rzeszy. Na portrecie pędzla Lucasa Cranacha Starszego, namalowanym w roku śmierci władcy, widzimy starszego pana z nadwagą i siwą brodą, o skupionym wyrazie twarzy i bacznym spojrzeniu ciemnych oczu. Elektor saski Fryderyk III z rodu Wettynów przeszedł do historii z przydomkiem Mądry.
W chwili gdy Marcin Luter ogłaszał swoje 95 tez w Wittenberdze, Fryderyk panował od trzydziestu lat w części Saksonii odziedziczonej po ojcu, obejmującej także południową Turyngię. Dzięki tamtejszym kopalniom był bogaty, co wraz ze statusem elektora, czyli jednego z siedmiu książąt, do których należało wybieranie cesarzy, stawiało go w gronie najbardziej wpływowych ludzi w Niemczech. Uczestniczył regularnie w sejmach Rzeszy, przez jakiś czas był doradcą cesarza Maksymiliana I, swego krewnego zresztą (cesarz był kuzynem jego ojca). Po śmierci Maksymiliana, do momentu wyboru jego następcy, Fryderyk pełnił funkcję wikariusza Rzeszy wraz z mężem swej kuzynki Ludwikiem V, elektorem Palatynatu. Zawsze przezorny, unikał wyraźnego zaangażowania w bieżące spory, tak polityczne, jak i później religijne. W 1519 r. papież i część niemieckich książąt byli gotowi poprzeć jego kandydaturę na tron króla Niemiec i cesarza, Fryderyk jednak nie chciał kandydować.
Protektor Lutra. Fryderyk był bardzo pobożnym katolikiem; nigdy nie opuszczał mszy, odbył pielgrzymkę do Ziemi Świętej, hojnie wspierał klasztory, zgromadził imponującą kolekcję relikwii. Kiedy w 1502 r. założył uniwersytet w Wittenberdze, obsadził ważne katedry augustianami z szacownego erfurckiego klasztoru. O ile jednak osobista pobożność elektora była tradycjonalistyczna, to jego poglądy na naukę były, jak na schyłek niemieckiego średniowiecza, nowoczesne: chciał mieć na wittenberskiej uczelni humanistę zdolnego pracować nad oryginalnym tekstem Biblii, ściągnął więc Filipa Schwartzerdta (znanego pod grecką wersją nazwiska jako Melanchton), młodziutkiego, świeckiego, w dodatku krewnego i ucznia Reuchlina, źle wówczas przez Kościół widzianego.