Etapy wojny. Zaczęło się od wyrzucenia z okien praskiego ratusza namiestników ultrakatolickiego króla Czech Ferdynanda Habsburga. Dokonana rękoma protestantów tzw. defenestracja praska (23 maja 1618 r.) zapoczątkowała łańcuch wydarzeń, który doprowadził do ogólnoeuropejskiej wojny, nazwanej 30-letnią.
Na długo przed rozpoczęciem działań zbrojnych podziały między katolikami a protestantami doprowadziły do uformowania się wewnątrz Rzeszy dwóch zasadniczo wrogich bloków polityczno-wyznaniowych: Unii Protestanckiej i Ligi Katolickiej. Ewangelicy coraz wyraźniej liczyli na protekcję i pomoc obcą: angielską, niderlandzką czy szwedzką. Katolicy z kolei nie ograniczali się do opieki cesarza, ale szukali oparcia w Hiszpanii i Rzymie. Aby uporządkować wydarzenia kolejnych trzydziestu lat, w historiografii przyjął się podział wojny na cztery okresy: czesko-palatynacki (1618–24), duński (1625–29), szwedzki (1630–35) oraz francusko-szwedzki (1636–48). Każdy z nich wyznacza moment włączania się do wojny kolejnych państw. Reprezentantami strony katolickiej byli Habsburgowie. Umocnieniu ich pozycji w Rzeszy chcieli zapobiec protestanccy książęta, wspierani m.in. przez Francję, Danię oraz Szwecję.
Niespełniona idea Corpus Evangelicorum. Właśnie lądowanie sił szwedzkich na Pomorzu w lipcu 1630 r. zapoczątkowało najbardziej niszczący okres wojny. Armia dowodzona przez króla Gustawa Adolfa odniosła kilka błyskotliwych zwycięstw, a jej szlak wiódł od Pomorza, przez Saksonię, aż po Bawarię. Gustaw Adolf zaczął już być postrzegany jako zbawca sprawy protestanckiej, ale plany zastąpienia katolickiego Świętego Cesarstwa Rzymskiego protestanckim imperium pod przywództwem Szwecji (Corpus Evangelicorum) zakończyły się wraz ze śmiercią króla w bitwie pod Lützen 16 listopada 1632 r.