Postylle, kancjonały, dramaty
Literatura protestancka z Królewca i Krakowa
Wydawniczy boom. Łacińskie pisma, propagujące odnowę Kościoła i broniące prawa do lektury Biblii w językach narodowych, brzmiałyby z gruntu fałszywie. Nic zatem dziwnego, że XVI-wieczny boom edukacyjny i czytelniczy był rozkręcany właśnie przez zwolenników reform (dając zresztą wzory do naśladowania potrydenckiemu katolicyzmowi). Ich dzieła bywały drukowane przez ich magnackich sponsorów (np. Radziwiłłów) lub ewangelickich przedsiębiorców (m.in. Macieja Wirzbiętę, też zresztą trudniącego się piórem).
Każdy ważniejszy ośrodek myśli reformacyjnej składał się z centrum edukacyjnego (szkoły na różnym poziomie kształcenia) i drukarni. Stąd lawinowy wysyp książek o różnej objętości i zróżnicowanych nakładach. Książki opasłe miały nakłady ok. 500 egz. (było to związane z tempem produkcji i zużywaniem się czcionek oraz materiału graficznego – na ogół wykonywanego w drewnie). Obok tego pojawiały się druki objętości jednego arkusza, kopiowane wielokrotnie i potem zszywane do formatu książki. Najczęściej były to albo pisma propagandowe, albo zapisy reformacyjnych pieśni kościelnych wraz z nutami i rozbiciem na głosy (na ogół cztery – jak w pieśniach Mikołaja Gomółki i Jakuba Lubelczyka). Warto przy tym zauważyć, że w ówczesnej epoce księgozbiory liczące ponad 40 pozycji były traktowane jako obfite.
Literatura ewangelicka. Literaturę ewangelicką, lub szerzej – protestancką, propagowały zwłaszcza dwa ośrodki: Królewiec (luterańską) i Kraków (ewangelicko-reformowaną); drukarnie litewskie w zależności od patrona upowszechniały kalwinistyczną lub ariańską. Wśród autorów byli kaznodzieje publikujący swoje lub tłumaczone teksty (Grzegorz Orszak, Jan Malecki-Sandecki) i oryginalni twórcy utrzymujący swoje dzieła w duchu zgody sandomierskiej (Grzegorz z Żarnowca).