Pomocnik Historyczny

Johann Sebastian Bach

Pomnik Johanna Sebastiana Bacha w Lipsku Pomnik Johanna Sebastiana Bacha w Lipsku Danita Delimont / Getty Images
Zwano go największym teologiem wśród muzyków i największym muzykiem wśród teologów.

Soli Deo Gloria. Pod swoimi religijnymi, lecz i niektórymi świeckimi partyturami Johann Sebastian Bach (1685–1750) umieszczał słowa „Soli Deo Gloria” (samemu Bogu chwała; podobnie czynili inni protestanccy twórcy epoki: Georg Friedrich Haendel, Christoph Graupner). Tworzył na chwałę Bożą. Ale czy był teologiem w tradycyjnym sensie tego słowa? Nie, ponieważ był przede wszystkim muzykiem praktykiem, a teologia jest obecna w jego twórczości jedynie wewnątrz muzyki; jej uzewnętrznieniem jest muzyczna retoryka, która oddaje treść zawartą w tekście. Bach był wielkim muzycznym erudytą, który potrafił zarazem dać pole wirtuozerii artystycznej, budować kunsztowne konstrukcje, lecz przede wszystkim przepoić swe dzieła prawdziwą duchowością. To muzyka, która nigdy nie jest obojętna.

Ród Bachów. Choć w ówczesnych Niemczech często rodziny trzymały się jednego fachu, to ród Bachów był absolutnie wyjątkowy: przez niemal dwa wieki wydał ponad 50 czynnych muzyków. Protoplastą był – wedle samego Johanna Sebastiana, który wykreślił genealogię rodu – muzykalny młynarz Veit Bach pochodzący z okolic Bratysławy, który musiał stamtąd uchodzić z powodu swego luteranizmu. Osiadł w Wechmarze w Turyngii. Jego syn Johannes był tam na początku XVII w. muzykiem miejskim, ten sam zawód uprawiali jego trzej synowie Johann, Christoph i Heinrich, a każdy z nich miał również wśród potomstwa po paru muzyków. Wszyscy działali w Turyngii i jej okolicach. Jednym z synów Christopha był ojciec autora „Koncertów brandenburskich” Johann Ambrosius, muzyk miejski i nadworny w Erfurcie i Eisenach.

Muzyka wypełniała im całe życie codzienne, a raz w roku Bachowie mieli zwyczaj zbierać się na wspólne świętowanie i muzykowanie.

Pomocnik Historyczny „Marcin Luter i reformacja” (100123) z dnia 11.09.2017; Reformacja; s. 89
Reklama