Pomocnik Historyczny

40. Gwardia Ludowa i Armia Ludowa – polska partyzantka niepodległościowa czy komunistyczna (sowiecka)?

Michał Żymierski, ps. Rola (w środku), jako naczelny dowódca Armii Ludowej,1944 r. Od lipca 1944 r. generał broni i naczelny dowódca LWP. Michał Żymierski, ps. Rola (w środku), jako naczelny dowódca Armii Ludowej,1944 r. Od lipca 1944 r. generał broni i naczelny dowódca LWP. Forum

Gwardia Ludowa została powołana formalnie w marcu 1942 r. przez Polską Partię Robotniczą (PPR, utworzona 5 stycznia 1942 r. w Warszawie). Zarówno PPR, jak i GL powołano w rzeczywistości z rozkazu Moskwy. Na początku 1944 r. przemianowano GL na Armię Ludową. Nowy szyld miał ułatwić pozyskanie młodych ludzi, którzy często nie znali realiów politycznych. W rzeczywistości jednak najbardziej bitna i patriotyczna młodzież służyła już w organizacjach niepodległościowych, w związku z tym w szeregi GL/AL włączano różnego rodzaju grupy i jednostki, które nie miały do tej pory przynależności organizacyjnej. Z tego powodu często niskie było morale tego wojska, a partyzanci przeprowadzali akcje o charakterze rabunkowym czy wręcz bandyckim. Wbrew powojennej propagandzie liczebność GL/AL nie była zbyt wielka, latem 1944 r. osiągnęła ona ok. 10–15 tys. żołnierzy w okupowanym kraju. Nie udawało się zorganizować wszystkich dowództw obwodów i okręgów, z powodu braku oficerów stanowiska w sztabach zajmowali podoficerowie. Największą aktywność GL/AL przejawiała w Warszawie, na Lubelszczyźnie i Kielecczyźnie, w rejonie Częstochowy, Radomska i Miechowa.

Oddziały GL/AL przeprowadzały akcje zbrojne wymierzone w Niemców, organizowały dywersję na tyłach frontu, ponadto prowadziły wywiad na rzecz Armii Czerwonej, współdziałały w terenie z sowiecką partyzantką, jej kadry często zasilali funkcjonariusze NKWD przerzuceni z ZSRR. Jednak nie działalność przeciwko niemieckiemu okupantowi była najważniejsza, chociaż to deklarowała komunistyczna propaganda.

Dowódca AL Michał Rola-Żymierski, przedwojenny zdegradowany generał, później wieloletni agent sowieckiego wywiadu, po latach wspominał: „W AL bardzo pilnie przestrzegano utrzymania prymatu partii w wojsku”. Bo też GL/AL była zbrojnym ramieniem PPR.

Pomocnik Historyczny „100 pytań na 100 lat” (100134) z dnia 09.07.2018; II wojna światowa; s. 46
Reklama