Osoby czytające wydania polityki

Wiarygodność w czasach niepewności

Wypróbuj za 11,90 zł!

Subskrybuj
Kraj

Jest nawet Pipidówka

Jak się żyje w (na) Końcu Świata? Jak się żyje w (na) Końcu Świata? Tomasz Wojtasik / PAP

W Polsce mamy coraz mniej wsi, osad, osiedli, kolonii i przysiółków. Wchłaniane są przez większe miejscowości albo zanikają. W „Wykazie urzędowych nazw miejscowości w Polsce” z lat 1980–82 było 111 tys. nazw miejscowości i ich części. Wykaz nowy (wchodzi w życie w końcu lutego br.) ma ich ok. 7 tys. mniej, ale i tak zajął 2628 stron Dziennika Ustaw (w wersji elektronicznej). Zawiera on też opracowaną przez językoznawców onomastów prawidłową deklinację i formy przymiotnikowe nazw, wśród których najczęściej występuje Góra (ok. 300 razy) oraz Górka i Górki (po ok. 190 razy), a potem Dół (ok. 230), Dołek i Dołki. Często pojawia się też Dwór (ok. 150).

Z powodu przesunięcia naszych granic i przesiedleń ludności duża część nazw miejscowości (Ziemie Odzyskane, Podkarpacie) w XX w. uległa repolonizacji. Ale mamy też sporą praktykę ich urzędowego poprawiania. Minister spraw wewnętrznych gen. Felicjan Sławoj-Składkowski w 1939 r. zarządził, by nazwy wsi: Kały i Budy Kałowskie w pow. łódzkim zamienić na Reymontów i Reymontów Stary, Kał w pow. brzezińskim na Wolbórkę, Podkaczy Dół pod Warszawą na Wiśniową Górę, Sołdacką Słobódkę w pow. makowskim na Laski Nowe i wieś Lenin na Polesiu na Sosnkowicze. Po drugiej wojnie w nazwach miejscowości upamiętniano uczonych i działaczy (m.in.: Giżycko, Kętrzyn, Korfantów, Srokowo), a także Stalina, Bieruta i gen. Waltera. Zmieniano nazwy ze średniowiecznym niekiedy rodowodem, bo „nie pasowały” do nowej rzeczywistości. Parszywka została Orkanowem, Żabia Wola – Pszczelą Wolą, Łysobyki – Jeziorzanami, Karczmiska – Bemowem Piskim, Chlewnia – Chlebnią, a Pupy, Pupki, Pupski Piec i Pupskie Jezioro w pow. Szczytno zmieniły nazwy na Spychowo, Spychówko, Spychowski Piec i Spychowskie Jezioro.

Jednak wiele starych nazw wciąż broni się przed zakusami zwolenników obyczajowej i politycznej poprawności. Pupy znajdziemy jeszcze w trzech innych miejscach Polski, a poza tym mamy Pipidówkę, Cipki, Cyców, Kupki, Dupaki, Hujasową Rolę i dziesiątki nazw miejscowości w stylu Murzynowo, Żydowo czy Cyganka.

Polityka 08.2013 (2896) z dnia 19.02.2013; Ludzie i wydarzenia. Kraj; s. 9
Reklama
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną