Weto – kropla w morzu
Dlaczego prezydent zawetował ustawę o Regionalnych Izbach Obrachunkowych
Prezydent Andrzej Duda słusznie zawetował ustawę o Regionalnych Izbach Obrachunkowych. Niewiele jednak z tego wynika, w szczególności dla spraw ustrojowo ważniejszych. Słusznie, bo ustawa była kolejnym przykładem rozepchnięcia się PiS kosztem innych, w tym przypadku samorządów. Rozszerzała zakres kontroli RIO nad władzami lokalnymi, dając zarazem rządowi większe wpływy w RIO. Dobrze, że prezydent powiedział „nie” takiemu przystrzyżeniu samorządów, a jeszcze lepiej, że PiS nie zbierze raczej większości, by weto odrzucić. Może jednak przygotować nową ustawę, z kosmetycznymi poprawkami i dać jeszcze jedną „szansę” prezydentowi.
Traf jednak chciał, że Duda zablokował pierwszą ustawę za rządów PiS w dniu, gdy przez parlament mknęły projekty osłabiające sądy i gdy poznaliśmy jawnie niekonstytucyjny projekt o Sądzie Najwyższym. Prezydencki minister Andrzej Dera, prawnik skądinąd, tłumaczył, że nie widzi nic zdrożnego w przepisach pozwalających Zbigniewowi Ziobrze przez pół roku usunąć dowolnego prezesa sądu i wygaszających kadencję 15 członków Krajowej Rady Sądownictwa, których zastąpią partyjni nominaci.
Gdyby weto w sprawie RIO było czymś więcej niż tylko politycznym prztyczkiem, gdyby prezydent naprawdę po półtora roku władzy PiS odkrył w sobie strażnika konstytucji i zaczął przejmować się jej postanowieniami, to musiałby zawetować pakiet ustaw sądowych. Musiałby, zgodnie z prawniczym rozumowaniem a fortiori – skoro zablokował przystrzyżenie samorządów, to tym bardziej powinien zablokować złomotanie sądów maczugą. Ale nie miejmy złudzeń; dlaczego asystent grabarza Trybunału Konstytucyjnego miałby teraz ratować sądy? Taki ruch byłby zresztą politycznym samobójstwem. Bez PiS Duda nie ma co marzyć o reelekcji, a PiS nie po to ma swojego prezydenta, by ten przeszkadzał w kluczowych sprawach.