Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Kraj

Pasterz transformacji

Bronisław Geremek

'Wszyscy, którzy wierzą w wartości europejskie, są dzisiaj w żałobie'.

Kondolencje związane ze śmiercią Bronisława Geremka napływają z całego świata. Do tej pory złożyli je m.in. prezydent Francji Nicolas Sarkozy, prezydent Włoch Giorgio Napolitano, przewodniczący Komisji Europejskiej Jose Manuel Barroso, przewodniczący parlamentu europejskiego Hans-Gert Pöttering, sekretarz generalny Rady Unii Europejskiej Javier Solana, były prezydent Czech Vaclav Havel. Minutą ciszy uczczono również jego pamięć podczas spotkania Unii dla Śródziemnomorza, odbywającego się w Paryżu. Ministerstwo spraw zagranicznych Szwajcarii w Bern, z którym profesor utrzymywał doskonałe stosunki jako przewodniczący Fundacji Jeana Monneta w Lozannie, żałuje utraty proeuropejskiego polityka.

International Herald Tribune i New York Times przypominają polityczną drogę profesora - członka partii komunistycznej, ministra spraw zagranicznych demokratycznej Polski, i wreszcie polityka Unii Europejskiej.

Polityczny mózg

Geremek wstąpił do PZPR w roku 1950, podobnie jak wielu lewicujących intelektualisów żydowskiego pochodzenia. 18 lat później opuścił szeregi partii w proteście przeciwko wysłaniu przez ZSRR czołgów do stłumienia demonstracji studenckich w Pradze. Rok 1980 stanowił moment przełomowy w jego życiorysie - wtedy, razem z Tadeuszem Mazowieckim, pojechał do Gdańska z petycją podpisaną przez 64 wiodących intelektualistów polskich, wyrażających swoje poparcie dla strajkujących stoczniowców. New York Times wspomina wywiad, w którym prof. Geremek mówił, że po marcu 1968 roku jako Żyd z pochodzenia nie chciał opuszczać Polski. "Jeśli nie zgadzam się z polityką mojego kraju, muszę ją zmienić".

W stanie wojennym został internowany. W latach 1983-1987 był głównym doradcą Lecha Wałęsy, a od 1987 do 1989 roku przewodniczył Komisji Reform Politycznych Komitetu Obywatelskiego, która przygotowała wytyczne transformacji w Polsce. Później, jako przewodniczący sejmowej komisji i szef MSZ zajmował się głównie polityką zagraniczną.

Pasterz transformacji

"Rolę pana Geremka można określić jako pasterza pokojowego przejścia Polski z ustroju totalitarnego do wolności demokratycznych", pisze New York Times. Brał udział w przełomowych wydarzeniach: jako minister spraw zagranicznych prowadził negocjacje o przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, kierował pracami OBWE i złożył podpis pod dokumentami ratyfikującymi wstąpienie Polski do NATO. W 1999 roku The Washington Post podał informację, że Geremek jest kandydatem na sekretarza generalnego NATO, które jednak profesor zdementował.

"Był jednym z najważniejszych politycznych mózgów stojących za końcem ery komunizmu w Europie", ocenia Brytyjczyk Timothy Garton Ash, autor ksiażki "The Polish Revolution: Solidarity". "Jest sercem i mózgiem polskiej drogi do wolności", powiedział Adam Minichnik niemieckiemu dziennikowi Die Zeit.

"Geremek był wielką osobowością i wiedział, że Polska musi pozbyć się ciężarów nacjonalistycznej przeszłości, stać się wiodącym i aktywnym członkiem europejskiej rodziny", wspomina Jiri Dienstbier, pierwszy minister spraw zagranicznych Czechosłowacji po upadku komunizmu.

 
Fot. Darek Redos / REPORTER

 

Więcej na ten temat
Reklama
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną