Osoby czytające wydania polityki

Wiarygodność w czasach niepewności

Wypróbuj za 11,90 zł!

Subskrybuj
Kultura

Sentymentalny patriota

Od gwiazdy muzyki do gwiazdy kina

Czesław Wołłejko w filmie Czesław Wołłejko w filmie "Młodość Chopina" Polfilm / EAST NEWS
W kinie częściej można ujrzeć Chopina Polaka niż Chopina artystę.

Kino próbowało zmagać się z legendą towarzyszącą odbiorowi muzyki Chopina na długo, zanim wkroczyło w fazę dźwiękową. Wartość króciutkich, niemych fabułek sprowadzała się jednak niemal wyłącznie do utrwalania romantycznego mitu genialnego kompozytora, wyrażającego swoją twórczością związki z rodzimym folklorem, nostalgię za krajem i polską kulturą.

Nieco bardziej zniuansowane spojrzenie zaproponował dopiero Henry Roussel w zrealizowanym w 1928 r., dziś już zapomnianym, obrazie „La Valse de l’adieu” (Miłość i łzy Chopina). O uczuciu kompozytora do Konstancji Gładkowskiej na tle zrywu Polaków w czasie powstania listopadowego opowiadał niemiecko-francuski „Abschiedswalzer” (Chopin – piewca miłości) Gezy von Bolvary’ego z 1934 r. Sukces filmu sprawił, że tematem zainteresowali się Amerykanie. Dziesięć lat później Charles Vidor nakręcił remake widowiska „A Song to Remember” (Pieśń wspomnień), które było nominowane w sześciu kategoriach do Oscara, długo pozostając na Zachodzie niedoścignionym wzorem sentymentalnej opowieści o Chopinie.

W kraju standardy filmowej narracji poświęconej artyście wyznaczył Aleksander Ford, kręcąc w 1952 r. socrealistyczną epopeję „Młodość Chopina”. Scenariusz kładł nacisk na rewolucyjność muzyki zakorzenioną w mazowieckim pejzażu i patriotycznych nastrojach. Realizacja pochłonęła majątek. Zaangażowano aż 138 statystów. Chopina, czerpiącego natchnienie z widoku pracujących w polu rolników, zagrał Czesław Wołłejko. Dzięki gwiazdorskiej kreacji stał się na pewien czas narodowym bohaterem, spychając w cień Halinę Czerny-Stefańską, której nagrania wykorzystano w filmie.

Dopiero w 1991 r. z patetycznym wizerunkiem zerwał, i to bardzo radykalnie, Andrzej Żuławski. W „Błękitnej nucie” reżyser bohaterem uczynił Chopina artystę, a nie Chopina Polaka, pokazując jego psychiczną metamorfozę w ciągu 24 godzin pobytu w Nohant. Inaczej niż w dramacie Iwaszkiewicza skupił się na tragedii osobistej kompozytora: rozstaniu z Aurorą Dudevant (George Sand), odrzuceniu zalotów jej córki Solange, nasileniu choroby i kryzysie twórczym. W cierpiącego Chopina wcielił się z ogromnym poświęceniem pianista Janusz Olejniczak, który doskonale spełnił powierzone mu zadanie. Odrzucając maskę naiwnego geniusza, przypomina w tym filmie wyobcowanego, niedostosowanego do realiów księcia Myszkina albo Chrystusa, przegrywającego w walce z materią. Nawet Piotr Adamczyk w późniejszym dramacie Jerzego Antczaka „Chopin. Pragnienie miłości” nie mógł mu dorównać.

Więcej na ten temat
Reklama

Czytaj także

null
Historia

Dlaczego tak późno? Marian Turski w 80. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim

Powstanie w warszawskim getcie wybuchło dopiero wtedy, kiedy większość blisko półmilionowego żydowskiego miasta już nie żyła, została zgładzona.

Marian Turski
19.04.2023
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną