Pod względem liczby statuetek wygrały ex aequo dwa filmy: „Birdman” i „Grand Budapest Hotel”. Produkcja Alejandro G. Iñárritu otrzymała przy tym nagrody w najważniejszych kategoriach: za najlepszy film, reżyserię, scenariusz oryginalny i zdjęcia.
„Birdman” jest czarną komedią – to opowieść aktora, który mierzy się z własnym mitem. Sławę zawdzięcza jednej roli (Batmana), więc kiedy zdany na trzeciorzędne produkcje otrzymuje wreszcie szansę na intelektualne przedsięwzięcie – bez wahania podejmuje wyzwanie. Jest już jednak wrakiem artysty, uwikłanym w nałogi, z trudem odróżniającym jawę od snu. Podobnie odczuwa widz: ponieważ film rozgrywa się w czasie próby generalnej w skołowanej głowie bohatera, trudno ocenić, które wydarzenia są prawdziwe, a które stanowią wymysł jego fantazji.
– Żeby ktoś wygrał, ktoś musi przegrać – mówił reżyser. – Paradoks polega jednak na tym, że prawdziwej sztuki, prawdziwej ekspresji nie da się porównywać.
„Grand Budapest Hotel” Wesa Andersona otrzymał statuetki za charakteryzację, muzykę, kostiumy oraz scenografię. A więc za te elementy, które budują film od strony audiowizualnej.
Najnowszy film Andersona to rzecz o narodzinach nazizmu, rozgrywająca się w fikcyjnej, środkowoeuropejskiej republice o wdzięcznej nazwie Żubrówka. Opowiedziana z humorem, ale odnosząca się do poważnych dyskusji, rozważań o dylematach międzywojnia i barbarzyństwie, które przychodzi zbyt łatwo.
Spełniły się przewidywania krytyków – Andersen namieszał i okazał się czarnym koniem w oscarowym wyścigu. Najważniejszych statuetek nie otrzymał, ale zebrał ich sporo, wyprzedzając pod tym względem tegorocznych faworytów.
Trzy statuetki otrzymał z kolei film „Whiplash” Damiena Chazelle’a. Akademia doceniła aktorstwo J.K. Simmonsa, montaż filmu i, co najbardziej zrozumiałe, dźwięk.
„Whiplash” to opowieść o utalentowanym perkusiście jazzowym, który podjął studia na nowojorskiej akademii muzycznej. Jego perfekcjonizm ściera się z przerośniętymi wymaganiami profesora (przewodnika i kata zarazem). Film został świetnie przyjęty na festiwalu w Sundance (nagroda publiczności).
Polaków najbardziej ucieszy statuetka dla „Idy” Pawła Pawlikowskiego. Żaden polski obraz nie otrzymał przedtem Oscara w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny, dopiero „Idzie” ta sztuka się udała.
Sukces wróżyli jej krytycy zachodnich mediów, stawiali na nią również bukmacherzy. „Jeśli żywicie niechęć do filmów z napisami i czarno-białych zdjęć – obejrzyjcie »Idę«, zmienicie zdanie” – zachęca Noah Pisner z serwisu Mic.com. „W przeszłości nasze kino nie zawsze potrafiło opowiadać o polskich losach w sposób zrozumiały dla zagranicznego widza. Pawlikowskiemu to się udało” – tłumaczy Zdzisław Pietrasik.
Statuetkę dla najlepszej aktorki otrzymała Julianne Moore za rolę w filmie „Motyl Still Alice”, poruszającej opowieści o walce z własnymi ograniczeniami. Ceniona lingwistka dr Alice Howland zauważa u siebie wczesne objawy Alzheimera. Niepamięć drobiazgów, imion, bliskich i miejsc wprowadza chaos w jej codzienność, rozbija życie rodzinne, doprowadza do rozpaczy. I zmusza do wzmożonego wysiłku – nie tylko intelektualnego.
Nagrodę dla najlepszego aktora otrzymał z kolei Eddie Redymayne za „Teorię wszystkiego”. Aktor zagrał geniusza Stephena Hawkinga, który – podobnie jak bohaterka Julianne Moore – godzi fizyczne ograniczenia z wolą pracy i rozwoju. A poza wszystkim – z pragnieniem bliskości, seksualności, słowem: uporządkowanego, pełnego życia. W roli Hawkinga krytycy filmowi POLITYKI widzieliby chętniej Dawida Ogrodnika (podobną rolę zagrał w filmie „Chce się żyć”). I on z pewnością sięgnąłby po Oscara.
Największym przegranym tegorocznej ceremonii wydaje się „Boyhood” Richarda Linklatera. To kinematograficzny eksperyment – powstawał 12 lat, rejestruje zatem (bardzo dosłownie) proces dojrzewania i zmian, podejmuje problematykę przemijania. Film otrzymał tylko jedną statuetkę – nagrodę za drugoplanową rolę Patricii Arquette (aktorka wygłosiła płomienną mowę na temat równości płci). Świetnie przyjęty przez krytykę i publiczność, nie zyskał uznania Akademii.
Pojedynczymi statuetkami muszą się poza tym zadowolić twórcy filmów „Gra tajemnic” (tylko za scenariusz adaptowany), „Snajper” (dźwięk) czy „Interstellar” (efekty specjalne). „Foxcatcher”, który miał zaskoczyć, nie otrzymał żadnej nagrody. Koniec końców zaskoczyła więc Akademia.
Gospodarzem wieczoru był w tym roku aktor Neil Patrick Harris.
Wszyscy tegoroczni nagrodzeni
Najlepszy film: Birdman
Pozostałe nominacje: Snajper, Birdman, Boyhood, Grand Budapest Hotel, Gra tajemnic, Selma, Teoria wszystkiego, Whiplash
Najlepszy aktor: Eddie Redmayne (Teoria wszystkiego)
Pozostali nominowani: Steve Carell (Foxcatcher), Bradley Cooper (Snajper), Benedict Cumberbatch (Gra tajemnic), Michael Keaton (Birdman)
Najlepsza aktorka: Julianne Moore (Motyl Still Alice)
Pozostałe nominowane: Marion Cotillard (Dwa dni, jedna noc), Felicity Jones (Teoria wszystkiego), Rosamund Pike (Zaginiona dziewczyna), Reese Witherspoon (Dzika droga)
Najlepszy aktor drugoplanowy: J.K. Simmons (Whiplash)
Pozostali nominowani: Robert Duvall (Sędzia), Ethan Hawke (Boyhood), Edward Norton (Birdman), Mark Ruffalo (Foxcatcher)
Najlepsza aktorka drugoplanowa: Patricia Arquette (Boyhood)
Pozostałe nominowane: Laura Dern (Dzika droga), Keira Knightley (Gra tajemnic), Emma Stone (Birdman), Meryl Streep (Tajemnice lasu)
Najlepszy reżyser: Alejandro G. Iñárritu (Birdman)
Pozostali nominowani: Richard Linklater (Boyhood), Bennett Miller (Foxcatcher), Wes Anderson (Grand Budapest Hotel), Morten Tyldum (Gra tajemnic)
Najlepsze zdjęcia: Birdman
Pozostałe nominacje: Grand Budapest Hotel, Ida, Mr. Turner, Niezłomny
Najlepszy scenariusz oryginalny: Birdman
Pozostałe nominacje: Boyhood, Foxcatcher, Grand Budapest Hotel, Wolny strzelec
Najlepszy scenariusz adaptowany: Gra tajemnic
Pozostałe nominacje: American Sniper, Wada ukryta, Teoria wszystkiego, Whiplash
Najlepszy film nieanglojęzyczny: Ida
Pozostałe nominacje: Lewiatan (Rosja), Mandarynki (Estonia), Timbuktu (Mauretania), Dzikie historie (Argentyna)
Najlepsza charakteryzacja: Grand Budapest Hotel
Pozostałe nominoacje: Foxcatcher, Strażnicy Galaktyki
Najlepsza muzyka: Grand Budapest Hotel
Pozostałe nominacje: Gra tajemnic, Interstellar, Mr. Turner, Teoria wszystkiego
Najlepsze kostiumy: Grand Budapest Hotel
Pozostałe nominowacje: Wada ukryta, Tajemnice lasu, Czarownica, Mr. Turner
Najlepszy pełnometrażowy film dokumentalny: Citizenfour
Pozostałe nominacje: Szukając Vivian Maier, Last Days in Vietnam, Sól Ziemi, Virunga
Najlepszy krótkometrażowy film dokumentalny: Crisis Hotline: Veterans Press 1
Pozostałe nominowacje: Joanna, Nasza klątwa, The Reaper, White Earth
Najlepszy montaż: Whiplash
Pozostałe nominacje: Snajper, Boyhood, Grand Budapest Hotel, Gra tajemnic
Najlepszy film animowany: Wielka szóstka
Pozostałe nominacje: Pudłaki, Jak wytresować smoka 2. Sekrety morza, Kaguyahime no Monogatari
Najlepszy krótkometrażowy film animowany: Uczta
Pozostałe nominacje: The Bigger Picture, The Dam Keeper, Me and My Moulton, A Single Life
Najlepsza piosenka: „Glory” (Selma)
Pozostałe nominacje: „Lost Stars” (Zacznijmy od nowa), „Grateful” (Beyond the Lights), „I’m Not Gonna Miss You” (Glen Campbell: I’ll Be Me), „Everything is Awesome” (LEGO® PRZYGODA)
Najlepsza scenografia: Grand Budapest Hotel
Pozostałe nominacje: Gra tajemnic, Interstellar, Tajemnice lasu, Mr. Turner
Najlepszy krótkometrażowy film aktorski: Rozmowa
Pozostałe nominowacje: Aya, Boogaloo and Graham, Maślana lampa, Paraveneh
Najlepszy dźwięk: Snajper
Pozostałe nominoacje: Birdman, Interstellar, Niezłomny, Hobbit: Bitwa Pięciu Armii
Najlepszy montaż dźwięku: Whiplash
Pozostałe nominacje: Snajper, Birdman, Interstellar, Niezłomny
Najlepsze efekty specjalne: Interstellar
Pozostałe nominacje: Kapitan Ameryka – Zimowy Żołnierz, Ewolucja planety małp, Strażnicy Galaktyki, X-Men – Przeszłość, która nadejdzie