Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Kultura

Nobel dla Doris Lessing

© Colin McPherson/Corbis © Colin McPherson/Corbis
Tradycjonalistka? Komunistka? Feministka? Mistyczka? Lessing wymyka się klasyfikacjom.

Werdykt Sztokholmskiej Akademii Królewskiej jak zwykle zaskakujący! Tegoroczny Nobel nie przypadł wcale obstawianemu przez wszystkich Philipowi Rothowi, ale trochę dziś już zapomnianej 87-letniej pisarce Doris Lessing. Lessing urodziła się w 1919 roku w Kermnshh w Iranie, w 1924 roku przeniosła wraz z rodziną na farmę w Rodezji (dziś Zimbabwe), a od 1949 roku mieszkała w Anglii. To autorka w czasach postmodernizmu i ironicznego dystansu jakby niemodna. Uprawia bowiem prozę psychologiczną i zajmuje ją tradycyjnie rozumiana ludzka egzystencja. "Jej epicka proza jest wyrazem kobiecych doświadczeń. Przedstawia je z pewnym dystansem, sceptycyzmem, ale też z ogniem i wizjonerską siłą" - napisano w uzasadnieniu decyzji jury.

Akademia postanowiła nagrodzić tradycyjną, choć w swoim czasie nowatorską prozę. Lessing znana jest głównie z feministycznego klasyka „Złoty Notes” (1962) i sagi o powikłanych stosunkach rodzinnych, „Piątego dziecka” (1988) i „Podróży Bena” (wszystkie tłumaczone na polski).

To jednak tylko jeden z etapów jej twórczości. W latach 40. i 50. była oddaną komunistką i pisała głównie o ciężkiej sytuacji socjalnej klas niższych czy opresji czarnych w Afryce. Potem nastąpiło nawrócenie na „prawdziwą literaturę”, a w latach 70. oddała się pisaniu science-fiction.

Jej najsłynniejszy autobiograficzny „Złoty notes” opowiada o serii załamań nerwowych, które dla bohaterki stają się drogą do samopoznania i wyzwolenia z okowów opresyjnego dla kobiet społeczeństwa amerykańskiego (mówimy tutaj o Ameryce sprzed tzw. Drugiej fali feminizmu). Sama Lessing, mimo że wychwalana przez feministki, odżegnała się od etykietki pisarki feministycznej. Jak twierdzi, interesuje ją uniwersalne doświadczenie człowieczeństwa. W ostatnich latach zwróciła się w stronę mistycyzmu sufickiego, na którym oparła swoją sagę SF „Canopus w Argos”. Jej proza - bezkompromisowa, psychologiczna i o wydźwięku moralnym - jest silnie zanurzona w doświadczeniach autorki, która napisała już dwie autobiografie.

Autorka m.in. powieści:

  • "Lato przed zmierzchem" ("The Summer Before the Dark", 1973, wydanie polskie 1976)
  • "Pamiętnik przetrwania" ("Memoirs of a Survivor", 1975, wydanie polskie 1980)
  • "Piąte dziecko" ("The Fifth Child", 1988, wydanie polskie: PIW, maj 2005).
  • "Podróż Bena" ("Ben, in the World", 1988, wydanie polskie: PIW, październik 2005).

Strony o Doris Lessing


Więcej na ten temat
Reklama

Czytaj także

null
Ja My Oni

Jak dotować dorosłe dzieci? Pięć przykazań

Pięć przykazań dla rodziców, którzy chcą i mogą wesprzeć dorosłe dzieci (i dla dzieci, które wsparcie przyjmują).

Anna Dąbrowska
03.02.2015
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną