Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Książki

Spisek stulecia

Recenzja książki: Ismail Kadare, "Kolacja dla wroga"

materiały prasowe
Paradoksalnie to nie kulisy kolacji są w tej książce najciekawsze, ale insynuacje i domysły społeczności Gjirokastry, podzielonej na podejrzliwych, ufnych i sceptycznych.

To nie tajemnica, że kluczowe decyzje – personalne, polityczne – zapadają w najmniej oficjalnych okolicznościach. W 1943 r. do takiego wydarzenia doszło w Albanii. Niemieckie wojska wkroczyły właśnie do Gjirokastry (rodzinnego miasta pisarza), siejąc zamęt. Dowodzący nimi oficer von Schwalbe okazał się jednak dawnym przyjacielem słynnego lokalnego doktora, Gurameta Dużego (przydomek nadany z konieczności – Gurametów było dwóch, obaj odegrali w tej historii swoją rolę). Niemiec, z potrzeby ożywienia starej znajomości, wprasza się do lekarza na kolację. Zdezorientowane miasto nie jest tym zachwycone, ale dziwnym trafem, podczas gdy ci dwaj raczą się jedzeniem i (nieprzyzwoicie głośną) muzyką, zakładnicy odzyskują wolność. Zatem radość – doktor nie zdradził, nie kolaboruje, nadałby się na gubernatora. Z drugiej strony – co zrobił w zamian, kogo sprzedał, czyj pseudonim (albo gorzej – czyje nazwisko) wyjawił? Była to więc w końcu „kolacja hańby” czy „wieczerza zmartwychwstania”?

Paradoksalnie to nie kulisy kolacji są w tej książce najciekawsze, ale insynuacje i domysły społeczności Gjirokastry, podzielonej na podejrzliwych, ufnych i sceptycznych. Niepewność i niewiedza sprzyjają spekulacjom i najbardziej absurdalnym osądom. Kadare świetnie sportretował tego zbiorowego bohatera, mechanizmy rządzące tłumem, jego podatność na manipulacje i umiłowanie spisków dziejowych. Cała intryga jest dużo bardziej złożona, niżby się z początku wydawało, łatwo stracić rozeznanie w tym, kto jest wrogiem, a kto sprzymierzeńcem. To zresztą najczęściej wymienne role. Kadare, pretendujący od kilku lat do Nagrody Nobla, dowodzi w „Kolacji dla wroga”, że w pełni zasługuje na to wyróżnienie.

 

Ismail Kadare, Kolacja dla wroga, tłum. Dorota Horodyska, Świat Książki, Warszawa 2014, s. 176

Książka do kupienia w sklepie internetowym Polityki.

Polityka 7.2014 (2945) z dnia 11.02.2014; Afisz. Premiery; s. 72
Oryginalny tytuł tekstu: "Spisek stulecia"
Więcej na ten temat
Reklama

Czytaj także

null
Kraj

Przelewy już zatrzymane, prokuratorzy są na tropie. Jak odzyskać pieniądze wyprowadzone przez prawicę?

Maszyna ruszyła. Każdy dzień przynosi nowe doniesienia o skali nieprawidłowości w Funduszu Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry, ale właśnie ruszyły realne rozliczenia, w finale pozwalające odebrać nienależnie pobrane publiczne pieniądze. Minister sprawiedliwości Adam Bodnar powołał zespół prokuratorów do zbadania wydatków Funduszu Sprawiedliwości.

Violetta Krasnowska
06.02.2024
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną