Najnowsza powieść Sylwii Chutnik jest dowodem niezwykłej konsekwencji tej autorki. Po raz kolejny otrzymujemy historię, w której role główne odgrywają Miasto, Historia i Kobieta. Miastem jest, rzecz jasna, Warszawa. Tym razem spośród prawobrzeżnych osiedli Chutnik wybrała Żerań i jego najbardziej rozpoznawalne punkty – elektrociepłownię z górującym nad nią kominem, Kanał Żerański, fabrykę samochodów i Piekiełko, którego nazwa doskonale oddaje klimat opowieści. W tej szarej industrialnej scenerii żyje plemię Blokowców, a wśród nich Jolanta, która usiłuje jakoś poradzić sobie z przeciwnościami losu. Dziewczyńskie sposoby zaklinania rzeczywistości na nic się jednak nie zdadzą, gdy trzeba uporać się z odejściem ojca, śmiercią matki i dorastaniem na żerańskim blokowisku w siermiężnych latach 80. Powieść Chutnik to smutna ballada o Jolce z Żerania, która nie umiała się sprawdzić w roli córki, siostry, żony, matki, sąsiadki, bo nie miał kto jej tego nauczyć. A może sama tego nie chciała?
W książkach Sylwii Chutnik rzeczywistość w zaskakujący sposób nabiera cech magicznych. Nawet tam, a może zwłaszcza tam, gdzie na pierwszy rzut oka nikt magii by się nie spodziewał – wśród ludzi wykluczonych. Nie inaczej jest w „Jolancie”, choć akurat w tej powieści na plan pierwszy wybija się warstwa realistyczna. Świetny jest zwłaszcza opis Polski przełomu – przejścia od ozdabianej kolorowymi puszkami stawianymi na meblościance peerelowskiej beznadziei do ekonomiczno-gospodarczej samowolki lat 90. Jolanta, z jej nieumiejętnością odnalezienia się w świecie dorosłych i powtarzanym wciąż zaklęciem „nie mówić, nie ufać, nie odczuwać”, jest też emblematycznym przykładem destrukcyjnego dziedziczenia traum. A że czas i miejsce też zrobiły swoje, to już inna bajka. Żerańska i smutna.
Sylwia Chutnik, Jolanta, Znak, Kraków 2015, s. 272