Proste pytania
Recenzja książki: Grzegorz Sroczyński, „Świat się chwieje. 20 rozmów o tym, co z nami dalej”
To wielka sztuka umieć zadać pytanie proste, ale trafiające w sedno, coś nowego odkrywające, zmuszające do odpowiedzi niebanalnych. Grzegorz Sroczyński jest mistrzem w stawianiu takich pytań, co udowodnił w wielu wywiadach, publikowanych w ostatnich latach w „Gazecie Wyborczej”. Za jedną z takich rozmów – z prof. Karolem Modzelewskim – został zresztą uhonorowany coroczną Nagrodą im. Barbary Łopieńskiej. Książka zawiera 20 takich wywiadów. Wiele z nich bywało przywoływanych jako znaki jakiegoś przełomu myślowego, jako bez mała manifesty nowego myślenia i jako zasadnicza krytyka otaczającej nas rzeczywistości. Do takich rozmów zaliczała się na pewno ta z prof. Marcinem Królem pod wymownym tytułem „Byliśmy głupi”, a także wywiady z Andrzejem Lederem, Janem Krzysztofem Bieleckim, Jerzym Hausnerem – choć właściwie trzeba by zaraz wymienić wszystkie 20 osób.
Czytałem te rozmowy po raz wtóry, już w zbiorze, z niesłabnącym zainteresowaniem i z odkryciem kolejnych skarbów – jak choćby wywiady z prof. Elżbietą Mączyńską i prof. Leokadią Orężak. Cudne, bo pokazujące sposoby myślenia fachowców od ekonomii przy zachowaniu samokrytycyzmu, jak i krytycyzmu wobec kolegów po profesji. Rozmowy Sroczyńskiego nabrały siły pod ciśnieniem, upraszczając, kryzysu ostatnich lat, który zakwestionował wiele ubranych w strój liberalny pewników, naruszył wiele autorytetów, wymusił refleksje nad naszym życiem, czasami doprowadził do zmiany poglądów. Bo swoistym mottem tej książki jest deklaracja jej autora: trzeba być wiernym wartościom, ale poglądom nie warto.
Grzegorz Sroczyński, Świat się chwieje. 20 rozmów o tym, co z nami dalej, Agora, Warszawa 2015, s. 344