Przywracanie obecności
Recenzja książki: Stanisław Wasylewski, "Życie polskie w XIX wieku"
Stanisław Wasylewski (1885-1953) był znanym i popularnym pisarzem historycznym w międzywojennej Polsce. Pisał barwnie, przywoływał dziesiątki anegdot i ciekawostek. Pozostawił kilkanaście książek, rozsiane po gazetach felietony i artykuły. Jego karierę zniszczyła wojna. Spędził ją we Lwowie.
Po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną pisywał w „Czerwonym Sztandarze", „Nowych Widnokręgach", współpracował z teatrem i radiem. Nie różnił się w tym od większości polskich pisarzy i artystów, którzy znaleźli się wówczas we Lwowie. Gdy jednak w 1941 r. Lwów znalazł się w rękach niemieckich, Wasylewski nie odrzucił propozycji współpracy z „Gazetą Lwowską", niemieckim organem prasowym na dystrykt Galizien. Twierdził później, że uczynił to za wiedzą i zgodą podziemnej Armii Krajowej.
Po wojnie został jednak oskarżony o kolaborację z Niemcami i choć sąd go uniewinnił, to znalazł się na marginesie życia literackiego. Zamieszkał w Opolu, jak pisze prof. Nicieja, „schorowany, złamany moralnie". Publikował we wrocławskim „Słowie Polskim" pod pseudonimem Tadeusz Szafraniec.
„Życie polskie w XIX wieku" ukazało się dopiero w 1962 r., choć w podstawowym zrębie gotowe było już w 1936 r. Uzupełnieniami i redakcją zajmował się autor aż do śmierci i pozostawił dzieło niedokończone. Przygotował je do druku Zbigniew Jabłoński.
Całość składa się z 25 rozdziałów przedstawiających różne aspekty życia w XIX wieku. Najlepiej dają się czytać te poświęcone obyczajowości - o ubiorach i amuletach, o życiu i fanaberiach magnatów, o zamkach, pałacach, salonach i dworkach, o kuchni i spiżarni.
Tom przygotował do obecnej edycji prof. Janusz Tazbir, opatrując go interesującą przedmową. Wydawca zamieścił też obszerne posłowie pióra prof. Stanisława Sławomira Nicieji („Casus Stanisława Wasylewskiego").
Książka do czytania i na prezent.
Stanisław Wasylewski, Życie polskie w XIX wieku, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2008, s. 540
- Kup książkę w merlin.pl