Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Książki

Nie tylko asasyni i Alamut

Recenzja książki: Farhad Daftary, "Ismailici. Zarys historii"

O islamie i jednym z najważniejszych jego nurtów

Ismailici, przedstawiciele nurtu islamu należącego do szyizmu, często postrzegani są w Europie przez pryzmat historii wypraw krzyżowych, a zatem działalności ugrupowania asasynów, mającego swe główne schronienie w twierdzy Alamut. Według utrwalonego na Zachodzie przekonania asasyni tworzyli tajny zakon, który za pomocą skrytobójstw i intryg wpływał na politykę Bliskiego i Środkowego Wschodu. Członkowie tego bractwa mieli przechodzić siedmiostopniową inicjację, a swoje zadania, by podtrzymać fanatyczne zaangażowanie, realizowali w stanie odurzenia narkotycznego (stąd zresztą nazwa asasyni - „hasziszi", ci, którzy zażywają haszysz). Siedzibą ich przywódcy, Starca z Gór, była twierdza Alamut w północnym Iranie.

Dla Farhada Daftariego, autora pracy „Ismailici", dzieje asasynów, czy właściwie nizarytów, bo to jest właściwa nazwa tej muzułmańskiej tradycji religijnej, to tylko jeden z aspektów historii ismailitów. Co do samych asasynów twierdzi on, że podobnie jak nazwa, tak i opowieści o zbrodniczych celach i fanatycznych metodach są w dużej mierze wytworem propagandy muzułmańskiej nieprzychylnej ismailitom. Następnie podstawowe wątki tej „czarnej legendy" przejęli kronikarze krzyżowców i podróżnicy chrześcijańscy, jak na przykład Marco Polo.

W swojej książce Daftary daje pełną panoramę tradycji ismailickiej: od jej początków w VIII wieku, przez państwo Fatymidów w Egipcie (od początku X do schyłku XII wieku), epokę Alamutu w Iranie i Syrii (od końca XI wieku do połowy XIII), aż do pojawienia się ismailitów dwóch tradycji (nizaryckiej i mustalickiej) w Indiach i do czasów współczesnych. Autor równie dużo miejsca co epoce Alamutu, najbarwniejszej w dziejach ismailityzmu, poświęca okresowi fatymidzkiemu w Egipcie. Pierwsze stulecie tego państwa, rywalizującego o przywództwo nad światem islamu z kalifatem sunnickim w Bagdadzie, nazywane jest złotym okresem ismailizmu.

Reklama