Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Paszporty POLITYKI

Paszporty 2012. Nominacje. Literatura

Kategoria LITERATURA Kategoria LITERATURA Mirosław Gryń / Polityka
W tym roku nie możemy narzekać na literaturę. Pojawiły się ciekawe debiuty i sporo książek, które elektryzowały. I nie były to, jak w ostatnich latach, reportaże czy opowiadania. Trzy nominowane książki to powieści wysmakowane literacko.
Polityka
Kaja MalanowskaGrzegorz Malanowski/Materiały prywatne Kaja Malanowska
Zośka PapużankaDawid Kozłowski/Materiały prywatne Zośka Papużanka
Szczepan TwardochMagda Kryjak/Polityka Szczepan Twardoch

wideo

Wideo: nominacje do Paszportów POLITYKI 2012 w kategorii LITERATURA przedstawia red. Justyna Sobolewska.

Dobry rok

Sporo mówiło się o debiutanckiej książce „Mięso” Dominiki Dymińskiej, która stworzyła bardzo sugestywny obraz dorastania, kłopotów z rodziną, cielesnością i samoakceptacją. Ta książka nie tylko opowiada o przygodach ciała, ale jest też przygodą języka. Igor Ostachowicz, który zaskoczył w tym roku powieścią „Noc żywych Żydów”, nie jest debiutantem, ale dopiero tę drugą powieść opublikował nie pod pseudonimem. Opisał to, co mogło się przyśnić niejednemu mieszkańcowi warszawskiego Muranowa – oto z piwnicy wychodzą pewnego dnia Żydzi z getta. Bardzo przekonująca i literacko udana wizja.

Mieliśmy w tym roku również sporo ciekawych tomów poetyckich, m.in. Justyny Bargielskiej, Barbary Klickiej czy Julii Fiedorczuk. Trudno było więc wyłonić trójkę nominowanych, nie z powodu braku ciekawych książek, ale ich nadmiaru.

Trzy nominowane książki to powieści wysmakowane literacko. Nieczęsto można to powiedzieć o debiucie, a taka właśnie jest „Szopka” Zośki Papużanki. Saga rodzinna opowiedziana w scenkach przywodzi na myśl filmy Koterskiego. Piekło ujawnia się w drobnych sytuacjach i w rodzinnym języku pełnym przemocy. Życie upływa pomiędzy wrzaskami i strasznymi obiadami. Autorka pokazuje jednak nie tylko to, co traumatyczne, ale i to, co łączy, widzimy, jak silny jest ten rodzinny twór.

Międzyludzkimi relacjami zajmuje się też Kaja Malanowska. Dwa lata temu zadebiutowała książką „Drobne szaleństwa dnia codziennego”, powieścią dziennikiem. To był zapis depresji, ale i świetny portret wyemancypowanych 30-latek, które jednocześnie są nadal bardzo zależne od mężczyzn. Trzecia jej książka „Patrz na mnie, Klaro” jest literacko najbardziej dojrzała. Opowiada historię dziewczyny w trójkącie miłosnym. Malanowska stworzyła tym razem studium obsesji i jednocześnie sięga głębiej, pyta o tożsamość kobiety. Jej bohaterka ma poczucie, że istnieje tylko wtedy, gdy na nią ktoś patrzy, kiedy może się odbić w czyimś spojrzeniu. Powstała świetna, wielowymiarowa powieść psychologiczna.

Tożsamością zajmuje się również Szczepan Twardoch w brawurowej i utrzymanej w transowym rytmie powieści „Morfina”. Jego bohater nie wie, kim jest, Polakiem czy Niemcem. A mamy rok 1939 i to pytanie jest rozstrzygające. W dodatku czuje się kimś innym przy każdej kobiecie. Twardoch nie tylko pokazuje rozchwianego mężczyznę w rękach kobiet, ale mówi o polskiej tożsamości, która też ma w sobie jakąś chwiejność i słabość. Okazuje się, że w trzech nominowanych książkach szczególnie ważne jest właśnie to pytanie: czy można się wyzwolić spod wpływu rodziny, mężczyzny, matki czy obsesji po to, by stać się sobą?

 

Nominowani:

Kaja Malanowska

Zośka Papużanka

Szczepan Twardoch

 

***

Krytycy, którzy nominowali:

Anna Nasiłowska, Instytut Badań Literackich PAN; Inga Iwasiów, Uniwersytet Szczeciński; Przemysław Czapliński, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza; Robert Ostaszewski, Portal kryminalny, „Dekada Literacka”; Piotr Kofta, „Wprost”; Dariusz Nowacki, Uniwersytet Śląski; Marta Mizuro, „Odra”, „Zwierciadło”; Marek Zaleski, Instytut Badań Literackich PAN; Paweł Dunin-Wąsowicz, „Lampa”; Grzegorz Jankowicz, „Tygodnik Powszechny”.

 

Ponadto zgłoszeni zostali:

Joanna Bator, Elżbieta Cherezińska, P.M. Nowak, Wit Szostak, Filip Springer, Zyta Oryszyn, Jan Sowa, Justyna Bargielska, Dominika Dymińska, Igor Ostachowicz, Marcin Wroński, Łukasz Orbitowski, Jarosław Kamiński.

Polityka 50.2012 (2887) z dnia 12.12.2012; Paszporty Polityki; s. 86
Więcej na ten temat
Reklama

Czytaj także

null
Kraj

Przelewy już zatrzymane, prokuratorzy są na tropie. Jak odzyskać pieniądze wyprowadzone przez prawicę?

Maszyna ruszyła. Każdy dzień przynosi nowe doniesienia o skali nieprawidłowości w Funduszu Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry, ale właśnie ruszyły realne rozliczenia, w finale pozwalające odebrać nienależnie pobrane publiczne pieniądze. Minister sprawiedliwości Adam Bodnar powołał zespół prokuratorów do zbadania wydatków Funduszu Sprawiedliwości.

Violetta Krasnowska
06.02.2024
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną