Recenzja wystawy „Wreszcie we własnym domu. Dom polski w transformacji. W ramach projektu »Warszawa w Budowie«”

Jest tu sporo oczywistości, nieco dociekliwych badań i statystyk, ale wszystko razem sprawia piorunujące wrażenie.

Wystawa o tym tytule, goszcząca w siedzibie dawnej stołecznej drukarni przy ul. Nowogrodzkiej – niemal przez ścianę z siedzibą władz PiS – sugeruje albo serwilizm, albo sarkazm jej organizatorów. Ten pierwszy nie wchodzi w grę, ten drugi bardziej, ale nie tyle w kontekście bieżącej polityki, ile raczej polityki wszystkich rządów ostatnich trzech dekad. Rzecz bowiem o tym, jak nam się mieszka po wielkiej transformacji ustrojowej. Na ekspozycję składają się dwa dość ściśle splecione ze sobą wątki: socjologiczny i artystyczny. Ten pierwszy zdecydowanie dominuje. Kuratorzy na różne sposoby (zdjęcia, infografiki, zapisy filmowe) pochylają się nad praktycznie wszystkimi najważniejszymi aspektami naszego zamieszkiwania w III RP, niekiedy zderzając je z czasami PRL. Od tak rudymentarnych, jak suburbanizacja, gentryfikacja, kredyty mieszkaniowe, grodzenie osiedli, podstępne gry deweloperów z nabywcami, po typologię naszych mieszkań i domów. Jest tu sporo oczywistości, nieco dociekliwych badań i statystyk, ale wszystko razem sprawia piorunujące wrażenie, ukazując skalę zaniedbań, zaniechań, patologii, dziwactw. Wątek artystyczny jest rodzajem skromnego, ale wyrafinowanego ozdobnika tej społecznej opowieści, m.in. ze świetną pracą Jakuba Woynarowicza, który spróbował łączyć narodową sarmackość i architektoniczny modernizm oraz z wideo Jarosława Modzelewskiego, które można uznać za symbol polskiej (warszawskiej) architektury po 1989 r.; bohater jego filmu z zapałem glansuje eleganckie czarne buty założone na białe skarpetki.

Wreszcie we własnym domu. Dom polski w transformacji. W ramach projektu „Warszawa w Budowie”, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Współorganizatorzy wystawy: Muzeum Warszawy i Instytut Architektury.