Ludzie i style

Dlaczego tak trudno osiągnąć sukces? Z 14 powodów

. . Flazingo Photos / Flickr CC by SA
Czasem to nie okoliczności zewnętrzne oddalają nas od celu – ale błędy, które sami popełniamy. Często zupełnie nieświadomie.

Słowo „sukces” odmieniamy przez wszystkie przypadki. W pracy, w domu, w zawodach sportowych – wszędzie aspirujemy. Są jednak bariery, których istnienia często nie jesteśmy świadomi, a które stoją nam na przeszkodzi.

Naukowcy z kilku amerykańskich instytutów badawczych oraz praktycy z branży HR opracowali zestaw błędów poznawczych, które popełniamy, a które wydłużają drogę do celu. Żeby więc choć pomarzyć o sukcesie, najpierw należałoby je wyeliminować. Oto one:

1. Nadmiar informacji

Nasi przodkowie nie mieli tego kłopotu – mówi się, że informacje z jednego stulecia dałoby się zamknąć w pojedynczym wydaniu współczesnej gazety. Dziś wiadomościami jesteśmy zalewani z każdej strony. Wypatrujemy newsów, a jeszcze częściej docierają do nas wbrew naszej woli. Trzymamy rękę na pulsie albo jesteśmy na bieżąco mimo woli.

Wydaje się, że aby prawidłowo funkcjonować, należy orientować się we wszystkim, co się dzieje. Badania dowodzą jednak, że od nadmiaru informacji wiedzy nie zawsze nam przybywa. Mózg w zalewie wiadomości część z nich musi uznać za nieistotne i odrzucić. Uważa się, że klucz tkwi we właściwej selekcji – mniej informacji, za to wartościowych, polepszy nasze zdolności analityczne i prognostyczne. Kwestia proporcji!

2. Efekt Galatei

Bywa, że pod czyimś wpływem (zwykle osób wyżej postawionych) zaczynamy zachowywać się zgodnie z cudzymi oczekiwaniami, nie zważając na przykład na kontekst i własne potrzeby, przekonania.

Czasem lepiej zawierzyć samemu sobie, zdać się na własną intuicję. Kierowanie się dobrem grupy bywa zwodnicze, zdejmuje z nas odpowiedzialność, usprawiedliwia błędne decyzje. Warto zachować czujność. Zawsze jesteśmy tylko częścią jakiejś zbiorowości.

3. Efekt pominięcia

Innymi słowy: człowiek sądzi, że działania szkodliwe, wątpliwe są gorsze od bezczynności. Nie podejmuje zatem aktywności, które wymagają wysiłku, poniesienia odpowiednich kosztów.

Tłumacząc to na współczesne czasy: decyzje, zwłaszcza trudne, odkłada się w czasie albo deleguje zadania na inne osoby. Unika odpowiedzialności.

4. Nadmierna pewność siebie

Bez odpowiedniej dozy pewności siebie trudno dążyć do jakiegokolwiek celu. Ale przesadna, nieuprawniona wręcz pewność siebie może przynieść efekty odwrotne. Zwiększa bowiem ryzyko i prawdopodobieństwo podjęcia nieprzemyślanych decyzji.

5. Negatywne nastawienie

Bardzo często wyolbrzymiamy problemy i z góry skazujemy nasze działania i pomysły na niepowodzenie. Jednak negatywne nastawienie blokuje naszą kreatywność i zdolność do podejmowania działań. Krytyczne podejście do zadań i problemów jest potrzebne, ale negatywne nastawienie odbiera motywację do działania i blokuje nasze umiejętności. A poza wszystkim działa na nerwy naszym bliskim.

6. Pesymizm

Pesymizm łączy się bezpośrednio z negatywnym nastawieniem. Może prowadzić do depresji i poluźnić więzy z bliskimi nam ludźmi.

7. Przesadny optymizm

Optymizm bywa w życiu pomocny, ale hurraoptymizm już niekoniecznie, bo pozbawia nas zdolności krytycznej oceny sytuacji i czyni nas zbyt wrażliwymi na problemy. Musimy zaakceptować ludzką naturę i przeciwności losu. Optymizm – tak, ale umiarkowany, z zachowaniem czujności.

8. Kunktatorstwo

Ile razy w życiu obiecywaliśmy sobie, że zaczniemy zdrowo się odżywiać, uprawiać sport albo uczyć się języka obcego? I ile razy powiedzieliśmy: „dzisiaj jeszcze zjem kawałek ciasta, ale od jutra zaczynam dietę”? Ciągłe odkładanie na później skutkuje tym, że nigdy nie realizujemy naszych zamierzeń.

Dlaczego? Bo brak nam planu i samodyscypliny. W tej kwestii obowiązuje zasada: „Co masz zrobić jutro, zrób dzisiaj”. Psychologowie powtarzają, że najskuteczniejszą strategią jest układanie planów na najbliższy czas, wyznaczanie celów bliższych i dalszych. Czasem warto je sobie rozpisać i konsekwentnie trzymać się postanowień.

9. Złe planowanie

Miewamy tendencję do zaniżania czasu potrzebnego do wykonania jakiegoś zadania. Przeszacowujemy swoje możliwości – a więc nasz plan można uznać za zawodny. Planujmy więc mniej, przeznaczajmy na zadania więcej czasu. Zyskamy nie tylko spokój ducha, ale też – paradoksalnie – trochę wolnego.

10. Innowacyjność

Sama w sobie innowacyjność jest bardzo pozytywnym zjawiskiem (współcześnie wydaje się wręcz pożądana). Ale nadmiar starań, by tworzyć rzeczy nowe, kreatywne, takie, na które nikt dotąd nie wpadł – sprawia czasem, że przestajemy myśleć logicznie, nie potrafimy przystopować ani zdać sobie sprawy z własnych ograniczeń.

Kluczem jest czas i mierzenie sił na zamiary.

11. Wybiórcza percepcja

Tak naprawdę świat widzimy przez pryzmat naszych potrzeb, celów i przekonań. Jeżeli coś nie jest z nimi zbieżne, bardzo często to odrzucamy. Szersze patrzenie na rzeczywistość (a przynajmniej próba takiego spojrzenia), wsłuchanie się w cudzy punkt widzenia – pozwalają dostrzec nowe rozwiązania, pomysły i koncepcje, które być może przybliżą nas do celu w sposób kreatywny i bardziej efektywny.

.Sam/Flickr CC by SA.

12. Efekt status quo

To tendencja do pozostawiania rzeczy takimi, jakie są. Ludzie z natury nie lubią zmian, z trudem opuszczają prywatną strefę komfortu, a status quo pozwala im czuć się bezpiecznie (nawet jeśli zastana rzeczywistość tylko umiarkowanie ich zadowala). Jednak czy nie jest powiedziane, że rozwój – ale też ów mityczny sukces – zaczyna się poza strefą naszego komfortu?

13. Wzajemność

Badacze przeprowadzili eksperyment w restauracji, który polegał na oferowaniu przez kelnerów dodatkowych usług i produktów swojej klienteli. Jak się okazało, większość „obdarowanych” poczuwała się do dania napiwku. Efekt wzajemności działa bez względu na to, czy jest to dla nas opłacalne, czy nie. Co bywa zgubne.

14. Minimalizacja ryzyka

Ludzie dążą do zminimalizowania ryzyka za wszelką cenę. Bardziej lubimy czuć się pewnie, wykluczamy strach. Jednak, jak pokazują badania, nasza efektywność jest większa, jeżeli mamy (odpowiednio, ale nie skrajnie, wysokie) poczucie zagrożenia. Czasem warto zaryzykować.

.Son of Groucho/Flickr CC by 2.0.
Reklama

Czytaj także

null
Kraj

Przelewy już zatrzymane, prokuratorzy są na tropie. Jak odzyskać pieniądze wyprowadzone przez prawicę?

Maszyna ruszyła. Każdy dzień przynosi nowe doniesienia o skali nieprawidłowości w Funduszu Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry, ale właśnie ruszyły realne rozliczenia, w finale pozwalające odebrać nienależnie pobrane publiczne pieniądze. Minister sprawiedliwości Adam Bodnar powołał zespół prokuratorów do zbadania wydatków Funduszu Sprawiedliwości.

Violetta Krasnowska
06.02.2024
Reklama