Osoby czytające wydania polityki

Wiarygodność w czasach niepewności

Wypróbuj za 11,90 zł!

Subskrybuj
Nauka

W środku gwiazdy neutronowej

Obserwatorium kosmiczne Chandra odkryło, że jądro Cassiopei A jest nadciekłe.

 

X-ray: NASA/CXC/UNAM/Ioffe/D.Page,P. Shternin et al; Optical: NASA/STScI; Illustration: NASA/CXC/M./materiały prasoweCassiopeia A

Gwiazda znajduje się w obłoku materii zwanym Cassiopeia A. Jest to leżąca w gwiazdozbiorze Kasjopei, 11 tys. lat świetlnych od nas, licząca 330 lat pozostałość po wybuchu supernowej. W wyniku tej eksplozji powstała gwiazda neutronowa, która emituje bardzo silne (drugie po Słońcu pod względem intensywności) promieniowanie radiowe. Teraz astronomowie dostrzegli dość wyraźny, kilkuprocentowy spadek temperatury gwiazdy Cas A, który trwa od około 10 lat. Uczeni są zgodni, że spadek ten został wywołany wpływem nadciekłej materii, która znajduje się wewnątrz gwiazdy, w jej jądrze. Jest to pierwszy przypadek odkrycia nadciekłości w gwieździe neutronowej.

Nadciekłość, otrzymywana także laboratoryjnie (w bardzo niskich temperaturach), jest jednym z dziwniejszych fizycznych fenomenów. Ciecz w stanie nadciekłości traci wszelką lepkość, w związku z tym raz puszczona w ruch może w nim pozostawać już zawsze. Nadciekły materiał potrafi sam wspiąć się po ścianach naczynia lub nawet wypłynąć przez ściany hermetycznego pojemnika. Ciecz taka, w której znajdują się naładowane cząstki staje się nadprzewodnikiem. Przypuszcza się, że większość gwiazd neutronowych ma w swoim jądrze materiał nadciekły.

Gwiazdy neutronowe są najbardziej gęstymi tworami kosmicznymi, które można bezpośrednio obserwować. Jedna łyżeczka ich materii waży około sześciu miliardów ton.

Na zdjęciu Cassiopeia A w całej swojej okazałości z zaznaczonym położeniem neutronowej gwiazdy, w której wnętrzu odkryto nadciekłość. Odkrycie omawia najnowsze wydanie czasopisma Physical Review Letters.

Reklama

Czytaj także

null
O Polityce

Dzieje polskiej wsi. Zamów już dziś najnowszy Pomocnik Historyczny „Polityki”

Już 24 kwietnia trafi do sprzedaży najnowszy Pomocnik Historyczny „Dzieje polskiej wsi”.

Redakcja
16.04.2024
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną