Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Nauka

Którędy w kosmos

Podbój przestrzeni kosmicznej od samego początku był polem zażartej rywalizacji pomiędzy ZSRR i USA.

Pierwszy amerykański sztuczny satelita znalazł się na okołoziemskiej orbicie cztery miesiące po rosyjskim (Explorer 1, 31 stycznia 1958 r.). Także pierwszy amerykański astronauta, który okrążył Ziemię, John Glenn, zrobił to prawie rok (20 lutego 1962 r.) po Juriju Gagarinie. Dlatego Amerykanie postanowili wygrać z Rosjanami wyścig na Księżyc. W tym celu powstał program Gemini, w ramach którego ćwiczono wyjścia astronautów w przestrzeń kosmiczną i manewry orbitalne, takie jak dokowanie pojazdów.

Jego następcą był program Apollo, który zaczął się tragicznie. 27 stycznia 1967 r. trzyosobowa załoga Apollo 1 spłonęła na wyrzutni startowej. Jednak dwa lata później, 20 lipca 1969 r., Apollo 11 dotarł na Księżyc, a Neil Armstrong i Edwin Aldrin wyszli na jego powierzchnię (trzeci astronauta, Michael Collins, czekał w module załogowym na okołoksiężycowej orbicie). W sumie Amerykanie sześć razy lądowali na Księżycu. Pechowy był jedynie lot Apollo 13 - na skutek wybuchu zbiornika z tlenem astronauci musieli wrócić na Ziemię. Rosjanom nigdy nie udało się wylądować na Księżycu - ale umieścili tam roboty, m.in. łaziki (Łunochody).

Następcą programu Apollo był Skylab, czyli budowa okołoziemskiej stacji orbitalnej. Działała do 1977 r. Jednocześnie Amerykanie pracowali nad projektem promów kosmicznych wielokrotnego użytku. Pierwszy lot wahadłowca Columbia odbył się 12 kwietnia 1981 r. Od tamtej pory flota pięciu promów wykonała 126 misji. Dwa spośród nich, Challenger (1986 r.) i Columbia (2003 r.), uległy katastrofom (zginęło w nich 14 astronautów). W przyszłym roku promy zostaną wycofane z użycia, a ich następcą będzie statek Orion.

Oprócz programu wahadłowców Amerykanie zaangażowali się w budowę, wraz z 15 krajami, Międzynarodowej Stacji Orbitalnej (ISS). Jej pierwsze moduły zostały wyniesione na okołoziemską orbitę w 1998 r. Obecnie ISS składa się z 7 modułów (docelowo 16) i przebywa na niej trzyosobowa załoga (w tym roku ma być zwiększona do 6 osób).

Reklama

Czytaj także

null
Kraj

Przelewy już zatrzymane, prokuratorzy są na tropie. Jak odzyskać pieniądze wyprowadzone przez prawicę?

Maszyna ruszyła. Każdy dzień przynosi nowe doniesienia o skali nieprawidłowości w Funduszu Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry, ale właśnie ruszyły realne rozliczenia, w finale pozwalające odebrać nienależnie pobrane publiczne pieniądze. Minister sprawiedliwości Adam Bodnar powołał zespół prokuratorów do zbadania wydatków Funduszu Sprawiedliwości.

Violetta Krasnowska
06.02.2024
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną